Σοβαρές
καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων
στα «περάσματα» της Ελλάδας διαπιστώνει
η Έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας
Του
Δημήτρη Αγγελίδη
Το αγόρι
που διηγείται την ακόλουθη ιστορία
είναι μόλις 17 χρόνων. Είναι από το
Αφγανιστάν και αυτά που έζησε στα τέλη
Φεβρουαρίου δεν μπορεί παρά να ντροπιάζουν
κάθε Ελληνα και κάθε Ευρωπαίο, τουλάχιστον
όποιον μπορεί ακόμα να υποψιαστεί τι
σημαίνει να έχεις χάσει στα 16 σου τους
γονείς και τη μεγαλύτερη αδερφή σου από
βόμβα, να το έχεις σκάσει με τα μικρότερα
ορφανά αδέρφια και ανίψια σου στο Ιράν
και στην Τουρκία, και να βρίσκεσαι
μεσάνυχτα στο Αιγαίο, πάνω σ΄ ένα φουσκωτό
μαζί με άλλους 36 πρόσφυγες από τη Συρία,
το Σουδάν και το Ιράν.
«Ημασταν
στη θάλασσα τρεισήμισι ώρες. Τότε μας
βρήκε το ελληνικό σκάφος με τους Ελληνες
αστυνομικούς. Μας πήραν στο σκάφος τους.
Μας χτύπησαν πολύ άσχημα. Μας πήραν ό,τι
είχαμε, χρήματα, κινητά, ρούχα. Την αδελφή
μου τη χτύπησαν τόσο άσχημα που τώρα
έχει σ΄όλο της το σώμα μελανιές. Γύρω
στις 6 το πρωί, μας ξαναπήγαν στα τουρκικά
ύδατα και μας έβαλαν ξανά στη βάρκα μας.
Πήραν ένα μαχαίρι κι έσκισαν τη μια
πλευρά της βάρκας. Αφαίρεσαν τη μηχανή
και μας άφησαν στη μέση της θάλασσας,
χωρίς τίποτα εκτός από μια χαλασμένη
βάρκα».
Ιστορίες
προσφύγων
Τους έσωσε
η Τουρκική Ακτοφυλακή και τους έκλεισε
σε κέντρο κράτησης προς απέλαση. Εκεί
συνάντησε τον 17χρονο Αφγανό τον Μάρτιο
η Διεθνής Αμνηστία και κατέγραψε την
ιστορία του. Κατέγραψε επίσης παραπλήσιες
ιστορίες 28 μεταναστών και προσφύγων,
που από τον Αύγουστο του 2012 ώς τον Μάιο
απωθήθηκαν από τις ελληνικές αρχές στην
Τουρκία, αρκετοί από αυτούς περισσότερες
από μία φορά.
Η έκθεση
της Διεθνούς Αμνηστίας «Σύνορα της
Ευρώπης: Καταπατήσεις ανθρωπίνων
δικαιωμάτων στα σύνορα της Ελλάδας με
την Τουρκία», που δημοσιοποιήθηκε χτες,
δείχνει με ποιον τρόπο επιχειρεί η
ελληνική κυβέρνηση να υλοποιήσει την
ανατριχιαστική προεκλογική συνθηματολογία
του Αντώνη Σαμαρά για «ανακατάληψη των
πόλεων». Οχι μόνο με τα 10,5 χιλιόμετρα
φράχτη στον Εβρο, με την παράταξη 2.000
επιπλέον συνοριοφυλάκων στην περιοχή,
με μια διαδικασία συνοριακού ελέγχου
που θα μπορούσε, έστω, να θεωρηθεί
«θεμιτή». Αλλά, μεταξύ άλλων, με παράνομες
επιχειρήσεις συλλογικών και ατομικών
απωθήσεων που βάζουν σε κίνδυνο ανθρώπινες
ζωές και συνοδεύονται συχνά από
κακομεταχείριση και κακοποίηση εκ
μέρους των αστυνομικών και των Λιμενικών
Αρχών.
Οι απωθήσεις
γίνονται με συχνότητα που δηλώνει
συστηματικότητα τόσο στα χερσαία σύνορα
στον Εβρο όσο και στα θαλάσσια σύνορα
του Αιγαίου, τη νέα δίοδο μαζικής εισόδου
μεταναστών. Στην περίπτωση των χερσαίων
συνόρων, συχνά οι πρόσφυγες συλλαμβάνονται
ακόμη και μέρες αφού διασχίσουν τα
σύνορα, κρατούνται στα αστυνομικά
τμήματα μέχρι να σκοτεινιάσει, και
οδηγούνται πίσω με βάρκα στα τουρκικά
ύδατα του Εβρου, όπου τους αφήνουν συχνά
με τα χέρια δεμένα πισθάγκωνα.
Στην
περίπτωση του Αιγαίου, η Ακτοφυλακή
εμβολίζει συχνά τις φουσκωτές τους
βάρκες, τις τρυπά με μαχαίρι ή αχρηστεύει
τις μηχανές και αφαιρεί τα κουπιά.
«Μερικές κόντεψαν να ανατραπούν καθώς
ένα σκάφος της ελληνικής Ακτοφυλακής
έκανε κύκλους γύρω τους ή τις ρυμουλκούσε»,
αναφέρει η έκθεση.
Με αναγωγή
του δείγματος της οργάνωσης, κάθε
εβδομάδα σημειώνεται κατά μέσο όρο ένα
περιστατικό παράνομων συλλογικών
απωθήσεων προσφύγων και μεταναστών
προς την Τουρκία. Παρόμοιες αναφορές
για παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων
σε περιστατικά ομαδικών ή ατομικών
απωθήσεων μεταναστών στην Τουρκία, 18
μέσα σ΄ ένα χρόνο, έχει στη διάθεσή της
και η Frontex, όπως προκύπτει από απάντησή
της στη Διεθνή Αμνηστία.
«Ποτέ δεν
τους δόθηκε η ευκαιρία να επεξηγήσουν
την κατάστασή τους ή να προσβάλουν την
απέλασή τους. Αυτό αποτελεί παραβίαση
των διεθνών και περιφερειακών υποχρεώσεων
της Ελλάδας – ιδίως της υποχρέωσης μη
επαναπροώθησης- καθώς και του εγχώριου
δικαίου της Ελλάδας.
Επίσης
θέτει σε κίνδυνο τις ζωές και την
ακεραιότητα των ανθρώπων που στέλνονται
πίσω, είτε εξαιτίας του τρόπου με τον
οποίο στέλνονται πίσω, είτε επειδή τους
θέτει σε κίνδυνο, από τη στιγμή που θα
βρεθούν στην Τουρκία, να σταλούν εκ νέου
σε μια χώρα όπου ενδέχεται να αντιμετωπίσουν
δίωξη ή άλλη βλάβη (έμμεση επαναπροώθηση)»,
αναφέρει η Διεθνής Αμνηστία.
Η έκθεση
καταγράφει επίσης εκτεταμένες παραβιάσεις
ανθρωπίνων δικαιωμάτων που σημειώνονται
στις επιχειρήσεις σκούπα της ΕΛΑΣ, στις
συλλογικές επαναπροωθήσεις, στην
παρατεταμένη κράτηση μεταναστών και
ανθρώπων που ζητούν άσυλο, στις άθλιες
συνθήκες των κρατητηρίων και των
στρατοπέδων συγκέντρωσης.
Παραβιάσεις
Δεν χαρίζει,
άλλωστε, κάστανα στην Ευρωπαϊκή Ενωση,
που πληρώνει αδρά την Ελλάδα για να
ενισχύει τον συνοριακό της έλεγχο και
να φτιάχνει στρατόπεδα κράτησης, με
όλες τις παραβιάσεις που καταγράφονται,
αλλά δίνει πενιχρή βοήθεια στον τομέα
της σωστής αντιμετώπισης προσφύγων.
Από το 2011, σχεδόν 227.576.503 ευρώ έχουν δώσει
στην Ελλάδα το Ταμείο Επιστροφών και
το Ταμείο Εξωτερικών Συνόρων και μόλις
19.950.000 ευρώ το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσφύγων.
«Τα άλλα
κράτη μέλη της Ε.Ε. μοιάζουν πολύ
ικανοποιημένα που η Ελλάδα λειτουργεί
ως φύλακάς τους. Ομως οι πολιτικές και
οι πρακτικές κατά μήκος των ελληνικών
συνόρων δεν ντροπιάζουν μόνο την Ελλάδα.
Ντροπιάζουν το σύνολο της Ε.Ε. Εκθέτουν
την πικρή ειρωνεία να πιέζουν οι
ευρωπαϊκές χώρες για ειρήνη στο εξωτερικό,
ενώ αρνούνται άσυλο σε όσους αναζητούν
καταφύγιο στην Ευρώπη από τις συρράξεις
στις πατρίδες τους και θέτουν σε κίνδυνο
τις ζωές αυτών των ανθρώπων», επισημαίνει
η έκθεση.
…………………………………………………………………………
«…ούτε
ένας δεν έκανε μήνυση στην αστυνομία
(!)»
Την πρακτική
των απωθήσεων καταδικάζει η Ελληνική
Αστυνομία, η μόνη που εδέησε να ανταποκριθεί
στο αίτημα της Διεθνούς Αμνηστίας για
συνάντηση, όπου επιβεβαίωσε πως βρίσκεται
σε κατάσταση πλήρους άρνησης. «Καταδικάζουμε
αυτές τις πρακτικές, αλλά δεν συμβαίνουν»,
είπε ο υπαρχηγός της ΕΛΑΣ που συναντήθηκε
με τους εκπροσώπους της οργάνωσης. Στις
ενστάσεις τους ότι είναι τόσες οι
καταγεγραμμένες μαρτυρίες που οφείλει
η Αστυνομία να τις διερευνήσει
εξονυχιστικά, η απάντηση ήταν μονότονη:
«δεν συμβαίνουν».
Οσο για το
Λιμενικό, απαξίωσε ακόμη και να απαντήσει
στο αίτημα για συνάντηση, όπως δεν
απάντησε όταν, κατά τη διάρκεια της
έρευνας, τέθηκαν υπόψη του τα στοιχεία.
Το ίδιο και οι υπουργοί Δημόσιας Τάξης
Νίκος Δένδιας και Ναυτιλίας Μιλτιάδης
Βαρβιτσιώτης, που δεν έχουν βρει τον
χρόνο, είπαν, να συναντηθούν με την
οργάνωση.
Πάντως,
από το Λονδίνο όπου βρίσκεται, ο κ.
Δένδιας έδωσε μέσω του BBC εμμέσως την
απάντησή του, στο ίδιο πνεύμα με τις
απαντήσεις της Αστυνομίας στη Διεθνή
Αμνηστία. Οταν ο δημοσιογράφος τον
ρώτησε για την αστυνομική βία κατά
μεταναστών, ο υπουργός απάντησε ότι,
από όσους ελέγχθηκαν στο πλαίσιο του
Ξένιου Δία, ούτε ένας δεν έκανε μήνυση
στην Αστυνομία(!).
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ
ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
10
Ιουλίου 2013
