Η Διεθνής Αμνηστία συστήνει στη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αντιμετωπίσει την κατάσταση των προσφύγων, των αιτούντων/ουσών άσυλο και των μεταναστών/ριών, που έρχονται αντιμέτωποι/ες με τις σκληρές συνθήκες του χειμώνα στην Ελλάδα και τα Δυτικά Βαλκάνια
Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα των Μεταναστών/ριων, η Διεθνής Αμνηστία καλεί την νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προστατεύσει επειγόντως τους πρόσφυγες και μετανάστες/ριες που βρίσκονται αποκλεισμένοι/ες στη διαδρομή κατά μήκος της Ανατολικής Μεσογείου.
Οι άνθρωποι που αναζητούν ασφάλεια μέσω των επικίνδυνων χερσαίων και θαλάσσιων διαδρομών μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας και στη διαδρομή κατά μήκος των Δυτικών Βαλκανίων αντιμετωπίζουν θανατηφόρες συνθήκες, καθώς το χιόνι και οι παγωμένες θερμοκρασίες επικρατούν στην περιοχή. Σχεδόν 70.000 άνθρωποι έχουν φτάσει στην Ελλάδα το 2019, από τους οποίους 14.000 μέσω των χερσαίων συνόρων.
Από τα υπερπλήρη στρατόπεδα προσφύγων στα ελληνικά νησιά, μέχρι τους αυτοσχέδιους οικισμούς στη Βοσνία, όπου χιλιάδες άνθρωποι κοιμούνται με δυσκολία ή σε απάνθρωπες και αναξιοπρεπείς συνθήκες, οι άνθρωποι που αναζητούν καταφύγιο αντιμετωπίζουν συρματοπλέγματα, επικίνδυνα μονοπάτια και τον σκληρό χειμώνα καθώς οι θερμοκρασίες πέφτουν κατακόρυφα στην ήπειρο. Οι ευρωπαίοι ηγέτες έχουν τώρα την ευκαιρία να βάλουν ένα όριο στις προηγούμενες επικίνδυνες πολιτικές και να παράσχουν στους ανθρώπους που διαφεύγουν προς την Ευρώπη, την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια που αναζητούν, και που προβλέπει ο νόμος.
Οι άνθρωποι διακινδυνεύουν τη ζωή τους, μέσω των επικίνδυνων διασχίσεων του ποταμού
Η συμφωνία μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας τον Μάρτιο του 2016 σημαίνει ότι η πλειοψηφία όσων φτάνουν παράτυπα στα ελληνικά νησιά, παγιδεύονται στη συνέχεια εκεί για μεγάλες περιόδους, πριν μεταφερθούν στην ηπειρωτική Ελλάδα ή επιστραφούν στην Τουρκία. Ενώ αυτή είναι η μοίρα πολλών, όλο και περισσότεροι άνθρωποι προσπαθούν τώρα να βρουν διαφορετικούς τρόπους για να αναζητήσουν προστασία στην Ευρώπη, επιχειρώντας να διασχίσουν το επικίνδυνο πέρασμα μέσα από τον ποταμό Έβρο, στα βόρεια χερσαία σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία, πριν ξεκινήσουν ένα επικίνδυνο ταξίδι μέσω των Δυτικών Βαλκανίων.
Από το 2016, οι χερσαίες αφίξεις μέσω της ανατολικής Μεσογείου έχουν αυξηθεί δραματικά, από κάτω από 000 το 2016 σε 14.000 από τον Δεκέμβριο του 2019. Αυτό συμβαίνει παρά τους τελευταίους σοβαρούς ισχυρισμούς για pushbacks (παράνομες επαναπροωθήσεις) και χρήση βίας κατά των αιτούντων/ουσών άσυλο και των μεταναστών/ριών στην περιοχή του Έβρου, μια πρακτική που παρότι έχει αναφερθεί εκτεταμένα τα τελευταία χρόνια, δεν έχει αντιμετωπιστεί μέχρι σήμερα από τις ελληνικές αρχές.
Τις τελευταίες ημέρες, αναφέρεται ότι έξι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους λόγω υποθερμίας σε διάφορες τοποθεσίες κατά μήκος της διαδρομής μεταξύ των συνόρων του Έβρου και της ελληνικής ενδοχώρας, αναδεικνύοντας την επείγουσα ανάγκη να προστατευθούν όλοι/ες όσοι/ες επιχειρούν αυτή την όλο και πιο επικίνδυνη διαδρομή. Ακούστηκε ότι εκείνοι/ες που βρέθηκαν νεκροί είχαν ακολουθήσει νέα μονοπάτια στη διαδρομή προς την Ελλάδα μέσω του Έβρου, αποφεύγοντας τους μεγάλους δρόμους και τους αστυνομικούς ελέγχους. Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση αποτυγχάνει να αντιμετωπίσει τις ολοένα και πιο επισφαλείς συνθήκες των ανθρώπων που κινούνται σε αυτή τη διαδρομή και, αντίθετα, υπερηφανεύεται ότι διαθέτει σχέδια για το σφράγισμα των συνόρων, ακόμη και με την εγκατάσταση ενός συστήματος επιτήρησης για να αποθαρρύνει τα περάσματα.
Η Διεθνής Αμνηστία ανησυχεί για το γεγονός ότι αυτά τα σχέδια θα αποτύχουν, για ακόμη μια φορά, να προστατέψουν τους ανθρώπους στα σύνορα, οι οποίοι χρειάζονται ασφαλείς και νόμιμες διαδρομές για να προσεγγίσουν την περιοχή, και όχι όλο και πιο κατασταλτικά μέτρα.
Η Βοσνία αντιμετωπίζει ανθρωπιστική κρίση
Στο μεταξύ, στα δυτικά Βαλκάνια, η αστυνομία της Κροατίας εξακολουθεί να απωθεί βίαια ανθρώπους που προσπαθούν να εισέλθουν στην ΕΕ μέσω των συνόρων της, με αποτέλεσμα την αυξανόμενη ανθρωπιστική κρίση στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Ωστόσο, παρά τις συντριπτικές αποδείξεις παράνομων και βίαιων πρακτικών της αστυνομίας της Κροατίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε τα στραβά μάτια και πρότεινε την Κροατία για ένταξη στη Συνθήκη Σένγκεν.
Την πρώτη εβδομάδα του Δεκεμβρίου, οι πρόσφυγες και μετανάστες/ριες έκαναν απεργία πείνας στο στρατόπεδο προσφύγων Vucjak στη Βοσνία, όπου πριν το κλείσιμο του, που ανακοινώθηκε στη συνέχεια, περίπου 800 άνθρωποι ζούσαν σε έναν μολυσμένο χώρο πρώην χωματερής, σε ετοιμόρροπες σκηνές χωρίς τρεχούμενο νερό, κατάλληλο αποχετευτικό σύστημα ή πρέπουσα θέρμανση. Περίπου 3.000 άνθρωποι, χωρίς να μπορούν να βρουν μια θέση σε υπερπλήρεις καταυλισμούς, κοιμούνται στον ανοιχτό ουρανό, αντιμετωπίζοντας τις παγωμένες θερμοκρασίες κατά μήκος της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης. Χιλιάδες ακόμα ζουν επισφαλώς σε άλλες χώρες της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της Σερβίας, σε κατάσταση μόνιμης αβεβαιότητας.
Ο περιορισμός προκαλεί θύματα στα ελληνικά νησιά
Περισσότεροι από 40.000 άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων 13.800 παιδιών, υποχρεώνονται επί του παρόντος να ζουν σε άθλιες συνθήκες στα ελληνικά νησιά. Πολλοί/ές από αυτούς κοιμούνται σε επισφαλείς σκηνές ή σε κοντέινερ με λεπτά τοιχώματα που δεν θα τους/τις προστατεύσουν από τις χειμερινές συνθήκες. Ο υπερπληθυσμός έχει προκαλέσει πολυάριθμες απώλειες. Στις 6 Δεκεμβρίου, μια γυναίκα πέθανε από φωτιά στο κοντέινερ της στον καταυλισμό Κάρα Τεπέ, στη Λέσβο, καθώς ο υπερπληθυσμός έσπασε κάθε ρεκόρ στο νησί. Από τον Αύγουστο, τρία παιδιά πέθαναν τραγικά στη Μόρια, συμπεριλαμβανομένου ενός νεογέννητου που υπέκυψε από σοβαρή αφυδάτωση σύμφωνα με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ).
Η πολιτική περιορισμού των προσφύγων και των αιτούντων/ουσών άσυλο στα ελληνικά νησιά και η ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ σημαίνει ότι χιλιάδες άνθρωποι παραμένουν παγιδευμένοι για μήνες σε άθλιες συνθήκες. Οι ζωές των ανθρώπων που μετακινούνται στην ανατολική πλευρά της Ευρώπης βρίσκονται σε κατάσταση λίμπο, συντετριμμένες από την προοπτική του περιορισμού για απροσδιόριστα χρονικά διαστήματα, σε μη ασφαλείς και αναξιοπρεπείς καταυλισμούς ή καθώς εξαναγκάζονται στην επιστροφή σε μια χώρα που δεν είναι ασφαλής για αυτούς/ές.
Οι ηγέτες της ΕΕ πρέπει να αναγνωρίσουν το ανθρώπινο κόστος της εξωτερικής ανάθεσης του ελέγχου της μετανάστευσης και της προστασίας των προσφύγων στην περιφέρεια της ή ακόμη και σε τρίτες χώρες όπου τα δικαιώματα των προσφύγων, των αιτούντων/ουσών άσυλο και των μεταναστών/ριών απειλούνται συστηματικά.
Η ενθάρρυνση της κατασταλτικής αποτροπής στα εξωτερικά σύνορα αναδεικνύει την αμφιθυμία της ΕΕ σχετικά με τις πυρηνικές της αξίες και τις συνέπειες των πολιτικών της, που προκαλούν πόνο και ταλαιπωρία σε μαζικό επίπεδο και δημιουργούν αστάθεια σε άλλα μέρη.
Όπως και στις τρέχουσες προσπάθειες για τη θέσπιση δίκαιων και προβλεπόμενων ρυθμίσεων αποβίβασης και μετεγκατάστασης σε σχέση με τη Μεσόγειο Θάλασσα, η ΕΕ πρέπει να υποστηρίξει τη δέσμευσή της για αλληλεγγύη και να ενεργήσει επειγόντως για την προστασία των δικαιωμάτων των ανθρώπων που μετακινούνται στα ανατολικά σύνορα, συμπεριλαμβανομένης της θέσπισης ενός υποχρεωτικού μηχανισμού κατανομής της ευθύνης για την υποστήριξη των κρατών.
Η Διεθνής Αμνηστία συστήνει στην ΕΕ να ανταποκριθεί στις θεμελιώδεις αξίες της και να επανεξετάσει την τρέχουσα πολιτική της, παρεμπόδισης της εισόδου με κάθε κόστος, έτσι ώστε να διασφαλίσει ότι αυτός θα είναι ο τελευταίος χειμώνας που θα περάσουν οι πρόσφυγες και μετανάστες/ριες, φοβούμενοι/ες για τη ζωή τους μέσα στο κρύο.
18/12/2019
