Στο νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης, για ιατροδικαστική εξέταση, μεταφέρθηκε η σορός του νεαρού άνδρα που εντοπίστηκε εχθές το μεσημέρι από αστυνομικούς, στη διάρκεια περιπολίας, στη δασική περιοχή Ιτέας Αλεξανδρούπολης.
Σύμφωνα με την Αστυνομία, δεν υπάρχουν ενδείξεις εγκληματικής ενέργειας και εικάζεται ότι πρόκειται για μετανάστη ή πρόσφυγα που έχασε τη ζωή του από το ψύχος που επικρατεί τα τελευταία 24ωρα. Πρόκειται για το πρώτο περιστατικό ανεύρεσης νεκρού μετανάστη ή πρόσφυγα από την αρχή του νέου έτους.
Τους 35 έχουν φτάσει μέχρι σήμερα οι νεκροί πρόσφυγες και μετανάστες που μεταφέρθηκαν στη διάρκεια του 2019 στο Εργαστήριο Ιατροδικαστικής του νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης.
Στην πλειοψηφία των περιστατικών αυτών, αιτία θανάτου είναι ο πνιγμός. Συγκεκριμένα, 14 ήταν τα άτομα που πνίγηκαν στον ποταμό Έβρο, 11 πέθαναν από υποθερμία, 8 έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία δυστυχήματα και 2 στη σιδηροδρομική γραμμή. Ο αριθμός των περιστατικών είναι, προς το παρόν, ελαφρά μειωμένος σε σχέση με το 2018, που οι νεκροί πρόσφυγες και μετανάστες είχαν φτάσει τους 39. Μιλώντας στην ΕΡΤ Ορεστιάδας, ο αναπληρωτής καθηγητής ιατροδικαστικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Παύλος Παυλίδης, που βρίσκεται εδώ και μία 20ετια στο Εργαστήριο Ιατροδικαστικής του νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης, έκανε λόγο για «άλλη μία χρονιά που δεν κλείνει καλά».
Τραγωδίες και στις αναζητήσεις Ο κ. Παυλίδης αναφέρθηκε και στις αναζητήσεις των νεκρών, από τους συγγενείς τους, οι οποίες, όπως είπε, είναι πολύ συχνές. «Υπάρχουν πάρα πολλές αναζητήσεις, αλλά, δυστυχώς, πολλές φορές πρόκειται για σορούς που δεν έχουν εντοπιστεί ούτε από την ελληνική ούτε από την τουρκική πλευρά. Αυτό ενισχύει την άποψη ότι πολλούς νεκρούς δεν τους “έβγαλε” ακόμη ο ποταμός». Η συναισθηματική φόρτιση, ωστόσο, είναι πολύ μεγαλύτερη όταν η αναζήτηση αφορά μικρά παιδιά. «Είναι η στιγμή που συγκλονίζει περισσότερο, είτε πρέπει να ελεγχθεί ιατροδικαστικά ένα νεκρό παιδί, είτε αναζητείται από κάποιον συγγενή του. Πριν από 2 περίπου χρόνια ήρθε ένας παππούς στο γραφείο μου και αναζητούσε τη νύφη και τα τρία εγγόνια του. Ο άνθρωπος αυτός, όλο αυτό το διάστημα, δεν έχει βρει τίποτα. Παραπλήσιο και το περιστατικό του πατέρα που έχασε τη γυναίκα και τα τρία παιδιά του, που είχαν χαθεί στον ποταμό Έβρο. Βρέθηκε και αναγνωρίστηκε το ένα παιδί, το παραδώσαμε στον πατέρα, το άλλο παιδί, σύμφωνα με πληροφορίες, βρίσκονταν στα ψυγεία κάποιου νοσοκομείου της Τουρκίας ή είχε ταφεί, ακόμα αναζητά το τρίτο παιδί και τη γυναίκα του. Κάθε περιστατικό είναι και μία τραγωδία. Τα συγγενικά πρόσωπα που αναζητούν, ανεξάρτητα από την καταγωγή ή τη θρησκεία τους, είναι άνθρωποι και απαιτείται να τους δείχνουμε απόλυτο σεβασμό. Φανταστείτε τη μάνα που ποτέ δεν έλαβε το τηλεφώνημα του παιδιού της, ότι πέρασε τα σύνορα και βρίσκεται κάπου στην Ευρώπη…» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Παυλίδης. Εξήγησε, τέλος, ότι από κάθε νεκρό λαμβάνεται δείγμα DNA και το αποστέλλεται στα εγκληματολογικά εργαστήρια της Αθήνας, όπου βρίσκεται η βάση δεδομένων. «Οπότε, εάν κάποιος ενδιαφέρεται να βρει συγγενικό του πρόσωπο, άσχετα εάν το πρόσωπο αυτό έχει πεθάνει πρόσφατα ή πριν από χρόνια, μπορούμε να κάνουμε ταυτοποίηση. Ξέροντας πού έχουμε θάψει τον συγκεκριμένο άνθρωπο, μπορούνε να αποδώσουμε τον νεκρό στους συγγενείς. Έχει γίνει πολλές φορές αυτό», ανέφερε ο ιατροδικαστής του νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης.
Η Διεθνής Αμνηστία συστήνει στη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αντιμετωπίσει την κατάσταση των προσφύγων, των αιτούντων/ουσών άσυλο και των μεταναστών/ριών, που έρχονται αντιμέτωποι/ες με τις σκληρές συνθήκες του χειμώνα στην Ελλάδα και τα Δυτικά Βαλκάνια
Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα των Μεταναστών/ριων, η Διεθνής Αμνηστία καλεί την νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προστατεύσει επειγόντως τους πρόσφυγες και μετανάστες/ριες που βρίσκονται αποκλεισμένοι/ες στη διαδρομή κατά μήκος της Ανατολικής Μεσογείου.
Οι άνθρωποι που αναζητούν ασφάλεια μέσω των επικίνδυνων χερσαίων και θαλάσσιων διαδρομών μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας και στη διαδρομή κατά μήκος των Δυτικών Βαλκανίων αντιμετωπίζουν θανατηφόρες συνθήκες, καθώς το χιόνι και οι παγωμένες θερμοκρασίες επικρατούν στην περιοχή. Σχεδόν 70.000 άνθρωποι έχουν φτάσει στην Ελλάδα το 2019, από τους οποίους14.000 μέσω των χερσαίων συνόρων.
Από τα υπερπλήρη στρατόπεδα προσφύγων στα ελληνικά νησιά, μέχρι τους αυτοσχέδιους οικισμούς στη Βοσνία, όπου χιλιάδες άνθρωποι κοιμούνται με δυσκολία ή σε απάνθρωπες και αναξιοπρεπείς συνθήκες, οι άνθρωποι που αναζητούν καταφύγιο αντιμετωπίζουν συρματοπλέγματα, επικίνδυνα μονοπάτια και τον σκληρό χειμώνα καθώς οι θερμοκρασίες πέφτουν κατακόρυφα στην ήπειρο. Οι ευρωπαίοι ηγέτες έχουν τώρα την ευκαιρία να βάλουν ένα όριο στις προηγούμενες επικίνδυνες πολιτικές και να παράσχουν στους ανθρώπους που διαφεύγουν προς την Ευρώπη, την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια που αναζητούν, και που προβλέπει ο νόμος.
Οι άνθρωποι διακινδυνεύουν τη ζωή τους, μέσω των επικίνδυνων διασχίσεων του ποταμού
Η συμφωνία μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας τον Μάρτιο του 2016 σημαίνει ότι η πλειοψηφία όσων φτάνουν παράτυπα στα ελληνικά νησιά, παγιδεύονται στη συνέχεια εκεί για μεγάλες περιόδους, πριν μεταφερθούν στην ηπειρωτική Ελλάδα ή επιστραφούν στην Τουρκία. Ενώ αυτή είναι η μοίρα πολλών, όλο και περισσότεροι άνθρωποι προσπαθούν τώρα να βρουν διαφορετικούς τρόπους για να αναζητήσουν προστασία στην Ευρώπη, επιχειρώντας να διασχίσουν το επικίνδυνο πέρασμα μέσα από τον ποταμό Έβρο, στα βόρεια χερσαία σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία, πριν ξεκινήσουν ένα επικίνδυνο ταξίδι μέσω των Δυτικών Βαλκανίων.
Τις τελευταίες ημέρες, αναφέρεται ότι έξι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους λόγω υποθερμίας σε διάφορες τοποθεσίες κατά μήκος της διαδρομής μεταξύ των συνόρων του Έβρου και της ελληνικής ενδοχώρας, αναδεικνύοντας την επείγουσα ανάγκη να προστατευθούν όλοι/ες όσοι/ες επιχειρούν αυτή την όλο και πιο επικίνδυνη διαδρομή. Ακούστηκε ότι εκείνοι/ες που βρέθηκαν νεκροί είχαν ακολουθήσει νέα μονοπάτια στη διαδρομή προς την Ελλάδα μέσω του Έβρου, αποφεύγοντας τους μεγάλους δρόμους και τους αστυνομικούς ελέγχους. Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση αποτυγχάνει να αντιμετωπίσει τις ολοένα και πιο επισφαλείς συνθήκες των ανθρώπων που κινούνται σε αυτή τη διαδρομή και, αντίθετα, υπερηφανεύεται ότι διαθέτει σχέδια για το σφράγισμα των συνόρων, ακόμη και με την εγκατάσταση ενός συστήματος επιτήρησης για να αποθαρρύνει τα περάσματα.
Η Διεθνής Αμνηστία ανησυχεί για το γεγονός ότι αυτά τα σχέδια θα αποτύχουν, για ακόμη μια φορά, να προστατέψουν τους ανθρώπους στα σύνορα, οι οποίοι χρειάζονται ασφαλείς και νόμιμες διαδρομές για να προσεγγίσουν την περιοχή, και όχι όλο και πιο κατασταλτικά μέτρα.
Η Βοσνία αντιμετωπίζει ανθρωπιστική κρίση
Στο μεταξύ, στα δυτικά Βαλκάνια, η αστυνομία της Κροατίας εξακολουθεί να απωθεί βίαια ανθρώπους που προσπαθούν να εισέλθουν στην ΕΕ μέσω των συνόρων της, με αποτέλεσμα την αυξανόμενη ανθρωπιστική κρίση στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Ωστόσο, παρά τις συντριπτικές αποδείξεις παράνομων και βίαιων πρακτικών της αστυνομίας της Κροατίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε τα στραβά μάτια και πρότεινε την Κροατία για ένταξη στη Συνθήκη Σένγκεν.
Την πρώτη εβδομάδα του Δεκεμβρίου, οι πρόσφυγες και μετανάστες/ριες έκαναν απεργία πείνας στο στρατόπεδο προσφύγων Vucjak στη Βοσνία, όπου πριν το κλείσιμο του, που ανακοινώθηκε στη συνέχεια, περίπου 800 άνθρωποι ζούσαν σε έναν μολυσμένο χώρο πρώην χωματερής, σε ετοιμόρροπες σκηνές χωρίς τρεχούμενο νερό, κατάλληλο αποχετευτικό σύστημα ή πρέπουσα θέρμανση. Περίπου 3.000 άνθρωποι, χωρίς να μπορούν να βρουν μια θέση σε υπερπλήρεις καταυλισμούς, κοιμούνται στον ανοιχτό ουρανό, αντιμετωπίζοντας τις παγωμένες θερμοκρασίες κατά μήκος της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης. Χιλιάδες ακόμα ζουν επισφαλώς σε άλλες χώρες της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της Σερβίας, σε κατάσταση μόνιμης αβεβαιότητας.
Ο περιορισμός προκαλεί θύματα στα ελληνικά νησιά
Περισσότεροι από 40.000 άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων 13.800 παιδιών, υποχρεώνονται επί του παρόντος να ζουν σε άθλιες συνθήκες στα ελληνικά νησιά. Πολλοί/ές από αυτούς κοιμούνται σε επισφαλείς σκηνές ή σε κοντέινερ με λεπτά τοιχώματα που δεν θα τους/τις προστατεύσουν από τις χειμερινές συνθήκες. Ο υπερπληθυσμός έχει προκαλέσει πολυάριθμες απώλειες. Στις 6 Δεκεμβρίου, μια γυναίκα πέθανε από φωτιάστο κοντέινερ της στον καταυλισμό Κάρα Τεπέ, στη Λέσβο, καθώς ο υπερπληθυσμός έσπασε κάθε ρεκόρ στο νησί. Από τον Αύγουστο, τρία παιδιά πέθαναν τραγικά στη Μόρια, συμπεριλαμβανομένου ενός νεογέννητου που υπέκυψε από σοβαρή αφυδάτωση σύμφωνα με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ).
Η πολιτική περιορισμού των προσφύγων και των αιτούντων/ουσών άσυλο στα ελληνικά νησιά και η ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ σημαίνει ότι χιλιάδες άνθρωποι παραμένουν παγιδευμένοι για μήνες σε άθλιες συνθήκες. Οι ζωές των ανθρώπων που μετακινούνται στην ανατολική πλευρά της Ευρώπης βρίσκονται σε κατάσταση λίμπο, συντετριμμένες από την προοπτική του περιορισμού για απροσδιόριστα χρονικά διαστήματα, σε μη ασφαλείς και αναξιοπρεπείς καταυλισμούς ή καθώς εξαναγκάζονται στην επιστροφή σε μια χώρα που δεν είναι ασφαλής για αυτούς/ές.
Οι ηγέτες της ΕΕ πρέπει να αναγνωρίσουν το ανθρώπινο κόστος της εξωτερικής ανάθεσης του ελέγχου της μετανάστευσης και της προστασίας των προσφύγων στην περιφέρεια της ή ακόμη και σε τρίτες χώρες όπου τα δικαιώματα των προσφύγων, των αιτούντων/ουσών άσυλο και των μεταναστών/ριών απειλούνται συστηματικά.
Η ενθάρρυνση της κατασταλτικής αποτροπής στα εξωτερικά σύνορα αναδεικνύει την αμφιθυμία της ΕΕ σχετικά με τις πυρηνικές της αξίες και τις συνέπειες των πολιτικών της, που προκαλούν πόνο και ταλαιπωρία σε μαζικό επίπεδο και δημιουργούν αστάθεια σε άλλα μέρη.
Όπως και στις τρέχουσες προσπάθειες για τη θέσπιση δίκαιων και προβλεπόμενων ρυθμίσεων αποβίβασης και μετεγκατάστασης σε σχέση με τη Μεσόγειο Θάλασσα, η ΕΕ πρέπει να υποστηρίξει τη δέσμευσή της για αλληλεγγύη και να ενεργήσει επειγόντως για την προστασία των δικαιωμάτων των ανθρώπων που μετακινούνται στα ανατολικά σύνορα, συμπεριλαμβανομένης της θέσπισης ενός υποχρεωτικού μηχανισμού κατανομής της ευθύνης για την υποστήριξη των κρατών.
Η Διεθνής Αμνηστία συστήνει στην ΕΕ να ανταποκριθεί στις θεμελιώδεις αξίες της και να επανεξετάσει την τρέχουσα πολιτική της, παρεμπόδισης της εισόδου με κάθε κόστος, έτσι ώστε να διασφαλίσει ότι αυτός θα είναι ο τελευταίος χειμώνας που θα περάσουν οι πρόσφυγες και μετανάστες/ριες, φοβούμενοι/ες για τη ζωή τους μέσα στο κρύο.
The corpses of six people who had entered Greece irregularly were discovered between December 5 and 8 in the Evros region. Greek authorities are reportedly considering to extend an existing iron fence along the entire Evros River on the Northeastern border.
According to the Greek coroner four men and two women under the age of thirty whose bodies were discovered in the Evros region died from exposure to the cold. They presumably entered Greece irregularly and none of them carried any ID.
An estimated 14,000 people have taken the route through the Evros region to enter Europe from Turkey so far this year. Greek authorities announced in November the hiring of 1200 new border guards, 400 of which were to be located in that area. According to local media the Greek government further plans to extend an existing iron fence along the entire Evros River stretching 230 kilometers.
Despite the increase of arrivals through the Evros region the route across the Aegean Sea remains the main transit point for people seeking access to Europe. The UN Refugee Agency (UNHCR) estimates that 55,000 people have crossed from Turkey to Greece via the Aegean islands so far this year.
Μέσα σε τέσσερις μέρες - Τα πτώματα δεν έφεραν σημάδια εγκληματικής ενέργειας και οι αρχές υποθέτουν ότι το κρύο σε συνδυασμό με την έλλειψη κατάλληλης ένδυσης και υπόδησης ή φαγητού είναι οι αιτίες θανάτου
Μπορεί να άργησε ο χειμώνας, αλλά έφτασε και έφερε βροχές και χιόνια στα βουνά. Κι από προχθές μετράμε και τους πρώτους νεκρούς πρόσφυγες από το κρύο, όπως φαίνεται, καθώς την Τρίτη έγινε γνωστό ότι σε διαφορετικά σημεία επαρχιακών δρόμων και σε ένα δασαρχείο στον Έβρο βρέθηκαν τα πτώματα 6 νεαρών προσφύγων, 4 ανδρών και 2 γυναικών. Σύμφωνα με την αστυνομία, τα πτώματα δεν έφεραν σημάδια εγκληματικής ενέργειας και οι αρχές υποθέτουν ότι το κρύο σε συνδυασμό με την έλλειψη κατάλληλης ένδυσης και υπόδησης ή φαγητού είναι οι αιτίες θανάτου των 6 προσφύγων. Η αστυνομία ζήτησε τη διενέργεια νεκροτομής, ωστόσο ακόμα δεν έχουν γίνει γνωστά τα αποτελέσματά της, ενώ έχουν κρατηθεί δείγματα DNA και άλλα χρήσιμα στοιχεία ώστε να μπορέσει να γίνει η αναγνώριση, καθώς σε καμία από τις περιπτώσεις δεν βρέθηκαν χαρτιά πάνω τους και κατά συνέπεια δεν μπορούν να καταλάβουν ούτε καν από ποια χώρα προέρχονται.
Οι σοροί βρέθηκαν σε ένα διάστημα τεσσάρων ημερών, με την πρώτη να εντοπίζεται μέσα σε δασαρχείο στο Μεγάλο Βέριο από κτηνοτρόφο στις 5 Δεκεμβρίου και τις τελευταίες δύο στις 8 Δεκεμβρίου στη Γεμιστή Έβρου. Οι τελευταίες δύο ανήκαν σε γυναίκες και μάλιστα πολύ νεαρές, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για 15-25 ετών γυναίκες. Στις 6 Δεκεμβρίου το πτώμα ενός άνδρα πρόσφυγα βρέθηκε στην επαρχειακή οδό που ενώνει το Μικρό με το Μεγάλο Βέριο, ενώ ακόμα δύο σοροί ανδρών βρέθηκαν στην ορεινή περιοχή του Κουρίμβου, ο πρώτος στις 5 Δεκεμβρίου και ο δεύτερος 7 Δεκεμβρίου.
Διεθνής Αμνηστία: "Χρειάζονται ασφαλείς και νόμιμες διαδρομές"
«Οι χθεσινές αναφορές ότι 6 άτομα πέθαναν από υποθερμία στον Έβρο επιχειρώντας να περάσουν προς την Ελλάδα αναδεικνύουν τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες καθώς φτάνει ο χειμώνας. Αντί να ενισχύει τα σύνορα, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να διασφαλίσει την προστασία των προσφύγων και να τους παράσχει ασφαλείς και νόμιμες διαδρομές» σημείωσε το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας, υπενθυμίζοντας παράλληλα ότι «χθες τιμούσαμε την Παγκόσμια Ημέρα για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τα 71 χρόνια από την υπογραφή της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Με αυτή την αφορμή, υπενθυμίζουμε το άρθρο 14 της Διακήρυξης: 'Κάθε άτομο που καταδιώκεται έχει το δικαίωμα να ζητά άσυλο και του παρέχεται άσυλο σε άλλες χώρες'. Το δικαίωμα αυτό είναι καθολικό και απαραβίαστο. Τα δικαιώματα των προσφύγων είναι ανθρώπινα δικαιώματα!».
40.000 οι εγκλωβισμένοι
Στο μεταξύ, στα νησιά του Αιγαίου, οι πρόσφυγες που βρίσκονται σε σκηνές εντός ή εκτός ΚΥΤ ζουν σε έναν απέραντο λασπότοπο εξαιτίας των βροχών. Εκεί παιδιά, γυναίκες και άνδρες όλων των ηλικών προσπαθούν να προστατευτούν από τη βροχή και το κρύο όταν είναι αμφίβολο εάν έχουν έστω και ένα ρούχο πια στεγνό.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του συντονιστικού οργάνου της κυβέρνησης, στις 10 Δεκεμβρίου καταγράφεται ότι στα νησιά του Αιγαίου βρίσκονται εγκλωβισμένοι 40.720 αιτούντες άσυλο. Εξ αυτών, στη Μόρια βρίσκονται, κατά τα ίδια στοιχεία πάντα, 17.621, στο ΚΥΤ της Χίου 5.724, της Σάμου 7.541, της Λέρου 2.266 και της Κω 3.949.
Το δημοσίευμα του περιοδικού Spiegel για παράνομες επαναπροωθήσεις στον Έβρο φέρνει στο προσκήνιο τα προβλήματα με τη στάση και των ελληνικών αρχών πάνω στο θέμα του προσφυγικού
Λευτέρης Χαραλαμπόπουλος
in.gr
Από πολύ καιρό είναι γνωστό ότι σε αρκετούς ανθρώπους που ανήκουν στις ελληνικές «δημόσιες αρχές» που ασχολούνται με το προσφυγικό κυριαρχεί η αντίληψη ότι πρέπει να δοκιμαστεί κάθε μέσο για την αποτροπή της άφιξης προσφύγων στην Ελλάδα.
Ακόμη και εάν αυτό είναι παράνομο ή βάναυσο.
Μία πλευρά αυτής της λογικής ήταν το «να τους κάνουμε το βίο αβίωτο» στα κέντρα κράτησης ώστε να αποθαρρύνονται να έρχονται.
Η άλλη ήταν να τους αποτρέπουμε από το να φτάσουν ακόμη και εάν αυτό μπορεί να τους εκθέτει σε κίνδυνο, όπως π.χ. συμβαίνει με το push back στη θάλασσα.
Οι ενέργειες είναι παράνομες, γιατί το διεθνές δίκαιο λέει ότι ένα που θέλει να ζητήσει ανθρωπιστική προστασία έχει το δικαίωμα να φτάσει με ασφάλεια και να τη ζητήσει στη χώρα που έφτασε.
Επίσης, έχουν κινδύνους όταν γίνονται στη θάλασσα.
Οι ελληνικές αρχές και κυβερνήσεις αρνούνται ότι συμβαίνουν τέτοια φαινόμενα, παρότι υπάρχουν αρκετά στοιχεία.
Ειδικά για τον Έβρο οχυρώνονται και πίσω από το ότι «αυτά είναι καταγγελίες της Τουρκίας».
Προφανώς και οι Τούρκοι προβάλλουν τέτοια περιστατικά για δικούς τους λόγους.
Που είναι κυνικοί και έχουν να κάνουν με το πώς «εργαλειοποιούν» με διάφορους τρόπους το προσφυγικό ζήτημα.
Όμως, αυτό δεν ακυρώνει τη σημασία των ίδιων των περιστατικών.
Επιχείρηση επαναπροώθησης μεταναστών στον Έβρο, από την ελληνική στην τουρκική όχθη, αποκαλύπτει για πρώτη φορά σε βίντεο το γερμανικό περιοδικό Spiegel. Πρόκειται για συνολικά 11 βίντεο, τα οποία φέρεται να τραβήχτηκαν από κάμερα ασφαλείας και κινητό στην τουρκική πλευρά του ποταμού.
Το υλικό επεξεργάστηκε η ομάδα Forensic Architecture, που διαπιστώνει ότι η επιχείρηση συνέβη το πρωί της 17ης Σεπτεμβρίου 2019 - στο βίντεο ως ημερομηνία φαίνεται το 2018 κι αυτό οφείλεται σε λάθος ρύθμιση, σημειώνουν οι ειδικοί.
Σε κάθε περίπτωση, είναι ένα σπάνιο ντοκουμέντο που καταρρίπτει την πάγια θέση των ελληνικών Αρχών ότι στον Έβρο δεν γίνονται παράνομες επαναπροωθήσεις. Στο βίντεο φαίνονται μασκοφόροι ντυμένοι με στολές παραλλαγής να μεταφέρουν με φουσκωτή βάρκα ανθρώπους από τη μία οχθη στην άλλη. Το αποκλειστικό ρεπορτάζ υπογράφουν οι δημοσιογράφοι Γιώργος Χρηστίδης, Steffen Lüdke και Maximilian Popp.
Pushbacks an EU-Grenze Schaffen maskierte Einsatzkräfte im Auftrag Griechenlands heimlich Migranten zurück in die Türkei? Dem SPIEGEL wurden Videos zugespielt, die das nahelegen. Premier Mitsotakis gerät in Erklärungsnot, die Spannungen zwischen den Nato-Partnern nehmen zu.
Immer wieder hat die griechische Regierung bestritten, an der Landgrenze
zur Türkei illegale Pushbacks durchzuführen. Man schaffe keine Schutzsuchenden
am Grenzfluss Evros zurück in die Türkei, ohne ihnen ein faires Asylverfahren
gewährt zu haben, hieß es -auch wenn zahlreiche Flüchtlinge genau das über Jahre hinweg behaupteten.
Jetzt zeigen Videos, die dem SPIEGEL zugespielt wurden und die das
Recherchekollektiv Forensic Architectureausgewertet hat, zum ersten Mal einen solchen
mutmaßlichen Pushback am Evros. Sechs aktive und ehemalige Polizisten und
Soldaten schilderten dem SPIEGEL zudem übereinstimmend, dass Pushbacks am Evros
systematisch durchgeführt würden.
Das Material besteht aus insgesamt elf Videos. Auf Bildern einer Überwachungskamera,
die auf der türkischen Seite des Evros angebracht ist, sind maskierte Männer in
teilweise militärisch anmutender Kleidung ohne Hoheitszeichen zu sehen. Sie
transportieren Gruppen von Menschen von der griechischen Seite des Grenzflusses
auf die türkische Seite.
Gruppe für Gruppe werden die Menschen in einem kleinen motorbetriebenen
Schlauchboot auf der türkischen Seite der Grenze abgesetzt. Auf den Bildern ist
allerdings nicht zu sehen, wie die maskierten Männer die Mitte des Flusses,
also die Grenze zwischen den beiden Staaten, überqueren. Die Menschen sprechen
verschiedene Sprachen, darunter offenbar unter anderem Paschtunisch, eine
Sprache, die in Afghanistan und Pakistan gesprochen wird. Mit einiger
Wahrscheinlichkeit handelt es sich bei ihnen um Migranten, die den Evros
heimlich überquert haben, um in Europa Asyl zu beantragen. So machen es viele
Flüchtende, die in den vergangenen Jahren über die östlichen Migrationsrouten
nach Griechenland gelangt sind.
Tödliche Grenze: Der Evros in der Nähe der griechischen Stadt PythioREUTERS
Zum Videomaterial gehören außerdem Aufnahmen von einer Handykamera,
mutmaßlich gemacht von einem türkischen Grenzbeamten. Der Mann läuft an das
türkische Evros-Ufer, kurz sieht man im Bild verschiedene andere Menschen,
offenbar gerade angekommene Migranten. Am anderen Ufer ist zu erkennen, wie
maskierte Männer ein Schlauchboot aus dem Wasser ziehen. Der mutmaßliche Soldat
ruft auf Englisch "no deport". Weiter spricht er auf Türkisch von
"griechischen Kräften" und gibt auch an, wo er sich befinde: in der
Nähe des Grenzortes Serem in der westtürkischen Provinz Edirne.
Das Kollektiv Forensic Architecture von der Goldsmiths Universität in
London hat die insgesamt elf Videosequenzen für den SPIEGEL analysiert. Die
Authentizität solcher Videos ist nie restlos belegbar. Ausweislich der
Metadaten der Dateien wurden sie allerdings alle am 17. September 2019 zwischen
ungefähr 10.30 und 12.30 Uhr aufgenommen - das auf den Bildern der
Überwachungskamera angegebene Jahr 2018 ist demnach falsch, abgesehen davon
stimmt das Datum.
Pushbacks verstoßen gegen
das Völkerrecht
Die digitalen Forensiker analysierten unter anderem den Schattenwurf der
Pflanzen und Bäume, die Breite des Flusses, glichen die Daten mit
Satellitenbildern ab und konnten so verifizieren, dass die Videobilder vom
selben Tag und einem einzigen Ort stammen: einer Stelle am Evros-Fluss, die gegenüberliegende
Uferstelle ist nur 2,5 Kilometer von der griechischen Polizeistation im Örtchen
Isaakio entfernt. In unmittelbarer Nähe, nur 300 Meter weiter östlich, befindet
sich ein Wachturm des griechischen Militärs, er ist auf Satellitenbildern erkennbar.
Im Video: So wurden die Filmaufnahmen analysiert und auf Echtheit überprüft
Die maskierten Männer im Video können nicht identifiziert werden. Mehrere
Indizien sprechen allerdings dafür, dass sie zu griechischen Behörden gehören
oder in deren Auftrag handeln:
Sie fahren einen Pick-up-Truck, einen weißen Nissan
Navara. Das Modell benutzen auch griechische Grenzer, nur die Insignien fehlen.
Die griechische Seite des Evros ist eine militarisierte
Zone, die nur wenige Menschen betreten dürfen. Sollten die Videos eine bewusste
Inszenierung zeigen, um die griechische Seite in Misskredit zu bringen, wäre
dies eine Meisterleistung: Denn es ist nahezu ausgeschlossen, dass eine solche
über Stunden andauernde Aktion in dem streng überwachten Gebiet tagsüber ohne
Wissen der griechischen Polizei durchgeführt werden kann.
Männer in Tarnkleidung, die weiße Pick-up-Trucks und Schlauchboote
fahren, könnten in der Tat griechische Polizisten sein. So hat es dem SPIEGEL
Eva Cossé berichtet, eine Mitarbeiterin der NGO Human Rights Watch. Sie durfte
im Mai 2018 die Polizeistationen am Evros besuchen und die Beamten interviewen.
Ihr zufolge waren mehrere weiße Pick-up-Trucks ohne Insignien neben einer
Polizeistation geparkt. Einer Polizistin zufolge seien die Beamten in
Tarnfarben Teil einer Polizeipatrouille, die irreguläre Migranten festnehmen
oder davon abhalten sollte, den Evros zu überqueren.
Einer der maskierten Männer spricht offenbar Englisch mit
griechischem Akzent.
Pushbacks sind ein Verstoß gegen das Völkerrecht, sie verletzten sowohl die
EU-Grundrechtecharta als auch die Genfer Konvention - vor allem aus zwei
Gründen: Schutzsuchende haben das Recht auf ein ordentliches Verfahren, in dem
festgestellt wird, ob sie internationalen Schutz benötigen. Sie dürfen nicht
gegen ihren Willen in ein Land zurückgeführt werden, in dem ihre Sicherheit
nicht garantiert ist. Dieses sogenannte Refoulement-Verbot oder Prinzip der
Nichtzurückweisung ist ein Grundsatz des internationalen Völkerrechts zum
Schutz von Flüchtlingen. Auch eine kollektive Ausweisung ohne eine
Einzelfallprüfung des Asylanspruches ist illegal.
Kleidungsstücke, die offenbar von Migranten am Grenzfluss zurückgelassen wurden
Alexandros Avramidis
Vom SPIEGEL mit den Vorwürfen konfrontiert, teilte der Sprecher der
griechischen Polizei mit, dass die griechische Polizei von dem Vorfall keine
Kenntnis habe. Der griechische Grenzschutz würde stets im Rahmen
"demokratischer Rechtmäßigkeit" durchgeführt, internationale Verträge
würden eingehalten. Das Angebot des SPIEGEL, die Videos anzuschauen, lehnte der
Sprecher ab; die Vorwürfe des SPIEGEL weiter zu verfolgen, sei nicht
erforderlich
Die Videos sind brisant, denn sie sind das bisher belastbarste Indiz für
die Existenz der Pushbacks. Die türkische Regierung hat Athen wiederholt
vorgeworfen, an illegalen Pushbacks am Evros beteiligt zu sein. Die Vorwürfe
sind ein Grund dafür, warum das Verhältnis der beiden Nato-Staaten derzeit so
angespannt ist wie lange nicht.
Aus griechischer Sicht sind die Vorwürfe vor allem heuchlerisch:
Schließlich arbeitet die Türkei gerade daran, selbst Flüchtlinge in das
Bürgerkriegsland Syrien zurückzubringen und hat nach Angaben von
Menschenrechtlern bereits mehrere Hundert Syrer in das Land zurückgeschafft.
Während die Zustände in Hotspot-Lagern auf den griechischen Ägäis-Inseln
immer schlechter werden, kommen auch zunehmend mehr Migranten über den Evros:
Über 14.000 waren es nach UNHCR-Angaben bereits in diesem Jahr. Längst ist in
Griechenland die Stimmung gekippt. Auch deswegen hat die Regierung von Kyriakos
Mitsotakis ihre aktuelle Migrationspolitik verschärft.
Türkei wirft Griechenland
Zehntausende Pushbacks vor
Pushback-Vorwürfe gegen Griechenland gibt es schon lange. Sechs aktive und
ehemalige Sicherheitskräfte sagten dem SPIEGEL übereinstimmend, dass zunächst
jahrelang das Militär die illegalen Abschiebungen übernommen habe, inzwischen
würden diese von der Polizei oder von Zivilisten durchgeführt, die von den
Behörden dazu ermuntert oder nicht davon abgehalten würden. Die Namen der sechs
Informanten veröffentlicht der SPIEGEL aus Gründen des Quellenschutzes nicht.
Zuletzt hatte der SPIEGEL über Dokumente des türkischen Innenministeriums
und der Polizei berichtet,die die Dimension der Pushbacks verdeutlichen. Demnach sollen nach türkischen Angaben allein ab Oktober
2018 innerhalb eines Jahres knapp 60.000 Migranten illegal von der griechischen
Seite zurückgebracht worden sein.
Flüchtlinge kommen in der Nähe des Evros in einem Erstaufnahmelager an
DPA
Die Vorgehensweise der maskierten Männer in den Videos deckt sich mit den
Schilderungen zahlreicher Migranten, die den gefährlichen Weg über den Evros
gewagt und Menschenrechtsorganisationen von ihren Erlebnissen berichtet hatten.
Demnach werden die Migranten auf der griechischen Seite festgenommen und
eingesperrt, teilweise unter elenden Bedingungen. Dann werden ihnen Handys und
andere Habseligkeiten abgenommen, einige werden geschlagen oder getreten, nach
einiger Zeit werden sie ans Ufer des Evros gefahren und in Booten auf die
andere Seite des Flusses gebracht.
Das Uno-Flüchtlingshilfswerk UNHCR und der Europarat nannten diese Berichte
glaubwürdig und konsistent. Auf der griechischen Insel Samos sprach der SPIEGEL
mit einem 28-jährigen palästinensischen Asylbewerber, der nach eigenen Angaben
von griechischen Beamten oder deren Helfern in die Türkei deportiert worden
ist. Es seien maskierte Männer gewesen, die ihn zurückgebracht hätten, sagte
der Palästinenser.
Zuvor seien ihm nach der Festnahme die Schnürsenkel und sein Handy
abgenommen worden. In der dritten Nacht seiner Gefangenschaft habe die
griechische Polizei sie in einen Truck geladen und zum Ufer des Evros gefahren.
Zwei maskierte Männer hätten ein Schlauchboot gelenkt und ihn und die anderen
Migranten auf die türkische Seite gebracht.
Trotz solcher Berichte konnte die griechische Polizei jedoch bei internen
Ermittlungen nach eigenen Angaben nie ein Fehlverhalten feststellen. Zuletzt
hatte auch Griechenlands Premier Kyriakos Mitsotakis auf einen SPIEGEL-Bericht
zu Pushbacks reagiert. Er habe keine Informationen von den zuständigen
Behörden, die auf solche Praktiken hindeuteten,sagte er dem"Handelsblatt"
Durch die neuerlichen Indizien und Enthüllungen dürfte diese Behauptung
immer schwerer zu halten sein.
Im Video: Warum Push-Back ein schlecht gehütetes Geheimnis sind
