Stop Evros Wall: ΤΟ ΑΓΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΤΟΥ MURAT ÇAPAN

Πώς η Ελλάδα παρέδωσε στον Ερντογάν έναν Τούρκο δημοσιογράφο που ζήτησε άσυλο στη χώρα μας.

Βασιλική Σιούτη

LIFO

ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΕΣΣΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑ ο δημοσιογράφος Murat Çapan που διωκόταν από το καθεστώς Ερντογάν προσπάθησε να διαφύγει από την Τουρκία περνώντας από τον Έβρο στην Ελλάδα. Μόλις έφτασε όμως, συνελήφθη και, σύμφωνα με τις καταγγελίες των δικών του ανθρώπων, Έλληνες αστυνομικοί με κουκούλες, αφού του έδεσαν τα χέρια, τον έβαλαν σε μια φουσκωτή βάρκα και τον επέστρεψαν μέσω του ποταμού Έβρου πίσω στην Τουρκία, όπου τον περίμεναν οι διώκτες του για να τον συλλάβουν.

Από τότε παραμένει έγκλειστος στις φυλακές της Τουρκίας και παρά τις επώνυμες καταγγελίες, οι ελληνικές αρχές δεν παραδέχθηκαν ποτέ ότι διέπραξαν το ανοσιούργημα αυτό.

Ο Murat Çapan είναι ένας από τους πολλούς δημοσιογράφους που είναι φυλακισμένοι παράνομα στην Τουρκία – τη μεγαλύτερη φυλακή δημοσιογράφων στον κόσμο. Όλες οι ιστορίες των φυλακισμένων από το καθεστώς Ερντογάν δημοσιογράφων είναι συγκλονιστικές και κάποτε η Ευρώπη πιθανόν να ντρέπεται για τον ρόλο του Πόντιου Πιλάτου.

Η ιστορία του Murat Çapan, όμως, έχει μια παραπάνω σημασία για εμάς, καθώς ήταν οι ελληνικές αρχές που τον παρέδωσαν στους διώκτες του, όταν εκείνος τον Μάιο του 2017 έφτασε ως ικέτης στην Ελλάδα για να ζητήσει άσυλο. Η Ελλάδα είναι μια χώρα στην οποία προσφεύγουν διαχρονικά Τούρκοι αντικαθεστωτικοί, καθώς είναι η πρώτη γειτονική χώρα προς τη Δύση, στην οποία αναζητούν την ελευθερία.

H βάρκα με την οποία επιχείρησε να

περάσει από την Τουρκία στην

Ελλάδα μέσω του ποταμού Έβρου

τον έφερε ασφαλή στη χώρα μας,

αλλά λίγο μετά, όπως αφηγήθηκε

στους δικούς του ανθρώπους,

συνελήφθη από Έλληνες

αστυνομικούς που τον μετέφεραν σε

αστυνομικό τμήμα της περιοχής. Εκεί

ο Murat ζήτησε να καταθέσει αίτημα

ασύλου. Αντί για αυτό όμως, τον

έβαλαν σε ένα βαν μαζί με άλλους,

του έδεσαν τα χέρια και τον έβαλαν

σε μια βάρκα στον ποταμό Έβρο για

να τον μεταφέρει απέναντι, όπου τον

περίμεναν Τούρκοι για να τον

συλλάβουν.

Τέσσερα χρόνια μετά την αποτροπιαστική πράξη της παράδοσής του, αναζητήσαμε να μάθουμε τα νέα του με την ελπίδα να έχει αποφυλακιστεί. Δυστυχώς όμως, πληροφορηθήκαμε ότι ο Murat Çapan παραμένει φυλακισμένος και σε επικίνδυνες, λόγω και της πανδημίας, συνθήκες. Τέσσερα χρόνια στα «μπουντρούμια» του Ερντογάν επειδή επέμενε να ασκεί ανεξάρτητη δημοσιογραφία και επειδή όταν αναζήτησε την ελευθερία του στην Ελλάδα, ρίσκαρε πολύ περισσότερο από όσο φανταζόταν.

Ένας από τους φίλους του, με τον οποίο συνομιλήσαμε πριν από καιρό, μας έστειλε μια φωτογραφία του, την πιο πρόσφατη που είχε, από επισκεπτήριο της οικογένειας του στις φυλακές όπου κρατείται.

Φωτογραφία του Murat Çapan κατά την επίσκεψη της οικογένειάς του στις τουρκικές φυλακές της Bandirma.

22 χρόνια φυλάκιση για ένα αντιπολεμικό εξώφυλλο

«Ο Murat παραμένει στη φυλακή» μας είπε ο φίλος και συνάδελφος του, Cevheri Güven, που είχε δραπετεύσει λίγους μήνες νωρίτερα και από τότε ζει στην Ελλάδα. Ο Güven τα είχε καταφέρει και αυτό είχε κάνει τον Çapan να ελπίζει ότι θα τα κατάφερνε κι εκείνος. Αλλά δεν ήταν το ίδιο τυχερός.

«Μετά το push back του Murat από τις ελληνικές αρχές τον Μάιο του 2017, συνελήφθη από την τουρκική αστυνομία στις όχθες του ποταμού Meriç (Έβρου), όπου τον προώθησαν με μια βάρκα» μας λέει ο Güven, αναφέροντας πως Έλληνες αστυνομικοί, όπως υποστηρίζει, τον έστειλαν ξανά στην τουρκική πλευρά του Έβρου, όπου τον περίμεναν Τούρκοι αστυνομικοί για να τον συλλάβουν. «Από τότε βρίσκεται στις τουρκικές φυλακές. Στην αρχή φυλακίστηκε για δύο χρόνια στις φυλακές της Edirne (σ.σ. Αδριανούπολη), κοντά στα ελληνικά σύνορα. Αργότερα τον πήγαν στις φυλακές της Bandirma».

Ποιο ήταν το αδίκημα του Murat Çapan; Ένα αντιπολεμικό, επικριτικό για τον Ερντογάν, εξώφυλλο στο τουρκικό προοδευτικό περιοδικό Nokta, που τον έδειχνε να βγάζει μία selfie μπροστά από φέρετρο που μετέφερε Τούρκο στρατιώτη.

To αντιπολεμικό, επικριτικό για τον Ερντογάν, εξώφυλλο στο τουρκικό προοδευτικό περιοδικό Nokta.

Αυτό το εξώφυλλο και κάποια ρεπορτάζ για τη διαφθορά τού κόστισαν μία καταδίκη και μια ποινή φυλάκισης 22 ετών (που στη συνέχεια έγιναν 25). Τότε ήταν που ο Murat αποφάσισε να δραπετεύσει από την Τουρκία και να έρθει στην Ελλάδα, που την έβλεπε σαν τη γη της ελευθερίας.

Η ελληνική κυβέρνηση, όμως, που φοβόταν τις εντάσεις με την Τουρκία, είχε βρεθεί σε δύσκολη θέση με τους δεκάδες αντικαθεστωτικούς Τούρκους που έρχονταν εδώ για να ζητήσουν άσυλο, ενώ ο Ερντογάν την πίεζε για να τους παραδώσει. Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν πει δημόσια πολλές φορές ότι είχαν διατυπώσει παρόμοια αιτήματα προς την ελληνική κυβέρνηση, χωρίς ποτέ να διαψευστούν. Φυσικά καμία ελληνική κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να συμφωνήσει σε κάτι τέτοιο, τουλάχιστον όχι φανερά. Αφενός, γιατί θα ήταν παράνομο και θα προκαλούσε αντιδράσεις, αφετέρου, τα κριτήρια καθορίζονται από το ευρωπαϊκό/ελληνικό δίκαιο.

Από όσους προσφεύγουν καθημερινά στην Ελλάδα για να ζητήσουν άσυλο, οι Τούρκοι αντικαθεστωτικοί είναι αυτοί που και βάσει του νόμου το δικαιούνται περισσότερο από όλους, καθώς η ζωή τους βρίσκεται πραγματικά σε κίνδυνο, σε περίπτωση που επαναπροωθηθούν στην Τουρκία. Η Ελλάδα είναι η πρώτη γειτονική χώρα στην οποία θα μπορούσαν να καταφύγουν με ασφάλεια.

Όλοι γνωρίζουν ότι αν παραδοθούν στην Τουρκία, κινδυνεύουν να καταδικαστούν χωρίς δίκαιη δίκη, να φυλακιστούν και να υποστούν βασανιστήρια ή να έχουν μια εξευτελιστική μεταχείριση. Δεν είναι λίγοι επίσης αυτοί που έχουν πεθάνει στις φυλακές της Τουρκίας για διάφορους λόγους.

Αναζητώντας την ελευθερία στην Ελλάδα

Ας δούμε όμως από την αρχή την ιστορία αυτού του άγους για τη χώρα μας και ας θυμηθούμε τους πρωταγωνιστές και τα γεγονότα, που ελάχιστα έως καθόλου προβλήθηκαν στα ελληνικά ΜΜΕ, καθώς τα περισσότερα είτε το υποβάθμισαν, είτε το αποσιώπησαν.

Το περιοδικό Nokta είχε δημοσιεύσει αρκετά ερευνητικά και αποκαλυπτικά ρεπορτάζ για τη διαφθορά. Οι δημοσιογράφοι του ενοχλούσαν συχνά το καθεστώς Ερντογάν και βρίσκονταν στο στόχαστρό του, ενώ αρκετές φορές φύλλα του είχαν αποσυρθεί.

Μετά το πραξικόπημα κατά του Ερντογάν η στοχοποίησή τους έγινε εντονότερη και το Nokta έκλεισε. Ο Cevheri Güven και ο Murat Çapan κατηγορήθηκαν για συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση και απόπειρα ανατροπής του Ερντογάν και καταδικάστηκαν σε φυλάκιση ερήμην. Τότε ήταν που ο Güven αποφάσισε να το σκάσει στην Ελλάδα και ο Çapan θα ακολουθούσε αργότερα. Ο πρώτος τα κατάφερε διασχίζοντας τον Έβρο με την οικογένεια του και πληρώνοντας αρκετές χιλιάδες δολάρια, αφού η τιμή για το πέρασμα είναι διπλάσια αν είσαι Τούρκος που διώκεται, καθώς αυτοί που κάνουν τη δουλειά γνωρίζουν ότι είναι ζήτημα ζωής και θανάτου και το εκμεταλλεύονται για περισσότερα κέρδη.

Ούτε ένας από τους Τούρκους αντικαθεστωτικούς με τους οποίους μιλήσαμε για την υπόθεση του αδίκως φυλακισμένου δημοσιογράφου Murat Çapan καταφέρθηκε εναντίον της Ελλάδας, στην οποία βρίσκονται αρκετοί από αυτούς. Όλοι όμως επισήμαιναν με φανερή πικρία ότι «τον Murat τον έδωσαν Έλληνες» στους Τούρκους αστυνομικούς που τον καταζητούσαν.

Μετά τον φίλο του, ετοιμαζόταν και ο Murat Çapan. H βάρκα με την οποία επιχείρησε να περάσει από την Τουρκία στην Ελλάδα μέσω του ποταμού Έβρου τον έφερε ασφαλή στη χώρα μας, αλλά λίγο μετά, όπως αφηγήθηκε στους δικούς του ανθρώπους, συνελήφθη από Έλληνες αστυνομικούς που τον μετέφεραν σε αστυνομικό τμήμα της περιοχής. Εκεί ο Murat ζήτησε να καταθέσει αίτημα ασύλου. Αντί για αυτό όμως, τον έβαλαν σε ένα βαν μαζί με άλλους, του έδεσαν τα χέρια και τον έβαλαν σε μια βάρκα στον ποταμό Έβρο για να τον μεταφέρει απέναντι, όπου τον περίμεναν Τούρκοι για να τον συλλάβουν.

Υπάρχει λεπτομερής καταγγελία της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου από εκείνη την περίοδο, στην οποία αναφέρεται ότι λίγες ώρες μετά τη σύλληψή του στη χώρα μας, «Έλληνες αστυνομικοί παρέδωσαν τον Τούρκο δημοσιογράφο και ακόμη επτά άτομα σε άγνωστους που φορούσαν κουκούλες και εκείνοι τους οδήγησαν πίσω στο ποτάμι και την τουρκική συνοριοφυλακή».

Η καταγγελία της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου δεν διαψεύστηκε, όταν όμως ένας δημοσιογράφος ρώτησε τον τότε κυβερνητικό εκπρόσωπο, Δημήτρη Τζανακόπουλο, εκείνος επέλεξε προσεκτικά τις λίγες λέξεις που χρησιμοποίησε, αποφεύγοντας να αναφερθεί στην ελληνική αστυνομία: «Η ελληνική κυβέρνηση δεν προχωρά σε επαναπροωθήσεις» είπε κοφτά, καθιστώντας σαφές ότι δεν ήθελε να δοθεί καμία συνέχεια.

Ο Murat Çapan είναι ένας από τους πολλούς δημοσιογράφους που είναι φυλακισμένοι παράνομα στην Τουρκία - τη μεγαλύτερη φυλακή δημοσιογράφων στον κόσμο.

Η καταγγελία στην ΕΕΔΑ αναφερόταν σε επαναπροωθήσεις Τούρκων αιτούντων άσυλο στον Έβρο και ανέφερε τα εξής:

«Οι άτυπες επαναπροωθήσεις από την Ελλάδα στην Τουρκία ατόμων που ενδεχομένως δικαιούνται διεθνούς προστασίας, όχι μόνο δεν έχουν τερματιστεί, αλλά φαίνεται ότι διενεργούνται συντεταγμένα παραβιάζοντας κάθε έννοια κράτους δικαίου. Ένα πρόσφατο συμβάν με ονοματεπώνυμο αναδεικνύει τις πραγματικές διαστάσεις της πρακτικής αυτής. Σύμφωνα με καταγγελία που μας έχει περιέλθει: Ο Murat Çapan ήταν δημοσιογράφος στο περιοδικό Nokta. Υπέστη διώξεις και εν τέλει καταδικάστηκε ερήμην σε 22,5 χρόνια φυλακή για συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση και απόπειρα ανατροπής του πολιτεύματος. Πέρασε κρυφά με βάρκα από τον Έβρο στις 6 το πρωί της 24ης Μαΐου 2017, μαζί με δύο ακόμα φίλους του στην ελληνική πλευρά.

«Τα γεγονότα του Έβρου και ο

πρωτοφανής εκβιασμός του Ερντογάν

με την εργαλειοποίηση μεταναστών

και προσφύγων έβλαψαν

περισσότερο τους πραγματικούς

πολιτικούς πρόσφυγες από την

Τουρκία. Και αυτοί είναι αθώοι

άνθρωποι. Ελπίζω ότι η Δύση θα

αντιληφθεί σύντομα πώς ο Ερντογάν

είναι μια μεγάλη απειλή για τον

κόσμο».

Περπατώντας έφτασαν στο Διδυμότειχο όπου εντοπίστηκαν από αστυνομικούς και οδηγήθηκαν στο Τμήμα. Εκεί ζήτησαν να καταθέσουν αίτημα ασύλου. Στο Α.Τ. ήταν επίσης μια οικογένεια Τούρκων με τρία παιδιά που είχαν περάσει τον Έβρο. Μετά από λίγο τους ανακοινώθηκε ότι θα τους μεταφέρουν στην Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και τους επιβίβασαν σε άσπρο βαν.

Σε λίγο το βαν συναντήθηκε με άλλο αυτοκίνητο και τους οδήγησαν σε χωράφι. Ομάδα πέντε ένοπλων μασκοφόρων, με φόρμα παραλλαγής, χωρίς να μιλάνε καθόλου τους οδήγησε στο ποτάμι. Καθώς είδαν ότι υπήρχε εκεί φουσκωτή βάρκα, οι Τούρκοι διαμαρτυρήθηκαν και επανέλαβαν έντονα ότι επιθυμούν να καταθέσουν αίτημα ασύλου. Τους έδεσαν τα χέρια και τους επιβίβασαν όλους μαζί στη βάρκα, την οποία οδήγησαν δύο μασκοφόροι στην απέναντι όχθη, κοντά σε τουρκικό φυλάκιο, όπου και τους εγκατέλειψαν. Εκεί, ύστερα από λίγο τους βρήκαν Τούρκοι αστυνομικοί. Ο Murat Çapan βρίσκεται ήδη στη φυλακή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Η οικογένεια επίσης βρίσκεται υπό κράτηση.

Η επαναπροώθηση προς τις τουρκικές αρχές ανθρώπων που κινδυνεύουν με βαρύτατες παραβιάσεις των πλέον θεμελιωδών δικαιωμάτων τους, εφόσον διαπιστωθεί ότι πράγματι συνέβη, παραβιάζει κατάφωρα το διεθνές δίκαιο και ασφαλώς δεν έγινε με πρωτοβουλία των αστυνομικών της περιοχής. Απαιτούμε την άμεση διερεύνηση του περιστατικού και απαντήσεις για την τακτική που ακολουθείται στα σύνορα από τους αρμόδιους υπουργούς. Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου έχει ήδη απευθύνει αίτημα για τη διερεύνηση του περιστατικού και προς την Ύπάτη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες».

Τα γεγονότα αυτά επιβεβαιώνουν φίλοι του Murat Çapan που έχουν επικοινωνήσει με την οικογένεια του, καθώς και Τούρκοι δημοσιογράφοι. Ο αντικαθεστωτικός Τούρκος δημοσιογράφος Abdullah Bozkurt ήταν από τους λίγους που αρθρογραφούσε και διαμαρτυρόταν από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Με τις σοβαρές καταγγελίες της ΕΕΔΑ αλλά και άλλων φορέων δεν ασχολήθηκε κανείς, παρότι πρόκειται για παραβιάσεις των πλέον θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Ο Νίκος Τόσκας δεν ξέρει και δεν θυμάται τίποτα

Επικοινωνήσαμε με τον τότε αρμόδιο υπουργό Νίκο Τόσκα για να τον ρωτήσουμε εάν διερεύνησε ποτέ όσα καταγγέλθηκαν, και μάλιστα λεπτομερώς. Στις 26 Νοεμβρίου 2018, ο αντιπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες είχε αναφέρει ότι εξακολουθούσε να καταγράφει σημαντικό αριθμό μαρτυριών σχετικά με άτυπες αναγκαστικές επιστροφές από την Ελλάδα στην Τουρκία, μέσω των χερσαίων συνόρων στην περιοχής του Έβρου, ζητώντας τη διερεύνηση των εν λόγω περιστατικών.

«Δεν θυμάμαι κάτι τέτοιο και δεν πιστεύω ότι έγινε» μας απάντησε. «Εδώ πέρασαν όλοι οι Τούρκοι αντικαθεστωτικοί όλα αυτά τα χρόνια. Δεν το θυμάμαι, δεν μπορώ να σας πω τίποτα επομένως». Όταν επιμείναμε εάν ερεύνησε τις καταγγελίες για παράνομες επαναπροωθήσεις πολιτικών προσφύγων στην Τουρκία, είπε: «Όχι, δεν είχαν γίνει τέτοια περιστατικά. Απόδειξη, όλοι οι υπόλοιποι που πέρασαν».

Οι πληροφορίες του ρεπορτάζ, ωστόσο, αναφέρουν ότι εκτός από τον Murat Çapan αυτό συνέβη και σε άλλες περιπτώσεις, αλλά ποτέ φανερά. Άλλωστε πρόκειται για μια παράνομη ενέργεια που παραβιάζει κατάφωρα το διεθνές δίκαιο.

Δικηγόρος της Βόρειας Ελλάδας που έχει ασχοληθεί με το ζήτημα, αναφέρει ότι παράνομες επαναπροωθήσεις χωρίς να επιτραπεί η κατάθεση του αιτήματος ασύλου έχουν συμβεί πολλές φορές στην περιοχή. «Μεταφέρθηκαν εκατοντάδες άνθρωποι με παράνομη διαδικασία, ενώ οι Τούρκοι αντιφρονούντες είναι ο ορισμός αυτών που δικαιούνται άσυλο στη χώρα μας, γιατί διώκονται για τις πολιτικές τους απόψεις και η ζωή τους κινδυνεύει αν απελαθούν στην Τουρκία, η οποία για αυτούς είναι πραγματικά μια επικίνδυνη χώρα» αναφέρει ο δικηγόρος και διδάκτορας δημοσίου δικαίου και πολιτικής επιστήμης Θέμης Τζήμας.

Η Τουρκία δεν είναι ασφαλής χώρα για όσους διώκει ο Ερντογάν

«Ο Murat έχει τρεις γιους. Ο μικρότερος είναι 13 ετών. Η οικογένειά του μετακόμισε στο Μαρά, μια πόλη στην ανατολική Τουρκία, όπου ζουν οι γονείς του Murat, για οικονομικούς λόγους. Η Bandirma βρίσκεται στη δυτική Τουρκία. Η οικογένειά του πρέπει να κάνει εκατοντάδες χιλιόμετρα για να τον επισκεφτεί στη φυλακή. Κάτι που είναι πολύ δύσκολο να το κάνουν συχνά γιατί δεν μπορούν να το αντέξουν οικονομικά, αλλά και γιατί τα παιδιά πηγαίνουν σχολείο» μας λέει ο Cevheri Güven.

«Τα push back σε Τούρκους πολίτες είναι διαφορετικά από ό,τι σε Σύριους ή Αφγανούς, γιατί η Τουρκία είναι η χώρα από την οποία δραπέτευσαν, επειδή βρέθηκαν σε κίνδυνο. Η επαναπροώθηση τους είναι αντίθετη στο διεθνές δίκαιο, είναι ένα έγκλημα. Οι ελληνικές αρχές πρέπει να κάνουν διάκριση μεταξύ των πραγματικών πολιτικών προσφύγων και εκείνων που δεν είναι. Η Τουρκία μπορεί να είναι μια ασφαλής χώρα για τους Αφγανούς ή τους Πακιστανούς, αλλά όχι για αυτούς που καταδιώκει ο Ερντογάν» αναφέρει.

Cevheri Güven

«Τα γεγονότα του Έβρου και ο πρωτοφανής εκβιασμός του Ερντογάν με την εργαλειοποίηση μεταναστών και προσφύγων έβλαψαν περισσότερο τους πραγματικούς πολιτικούς πρόσφυγες από την Τουρκία. Και αυτοί είναι αθώοι άνθρωποι. Ελπίζω ότι η Δύση θα αντιληφθεί σύντομα πώς ο Ερντογάν είναι μια μεγάλη απειλή για τον κόσμο. Πολλές δυτικές χώρες εξακολουθούν να συνεργάζονται με το καθεστώς Ερντογάν. Ο Ερντογάν δεν ενδιαφέρεται για τις ζωές των προσφύγων. Τι κάνουν όμως οι δημοκρατικές χώρες; Το πρόβλημα είναι εδώ. Θα υποκύψουν στους εκβιασμούς τους και θα του δώσουν περισσότερα χρήματα; Θα τον αφήνουν να βομβαρδίζει τη Συρία ή τη Λιβύη και να κάνει πολέμους; Το πρόβλημα των προσφύγων δεν μπορεί να λυθεί έτσι».

«Ποτέ κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει αν μια μέρα αναγκαστεί να γίνει πρόσφυγας. Ούτε εγώ είχα φανταστεί ποτέ ότι θα ήμουν πρόσφυγας. Αλλά τώρα είμαι» λέει ο Güven που δεν σταματά να σκέφτεται τον φίλο και συνάδελφο του, που παραμένει στις τουρκικές φυλακές εδώ και τέσσερα χρόνια.

Η πρώτη καταπάτηση ασύλου που καταγράφηκε ιστορικά από τον Θουκυδίδη ήταν του Κύλωνα, όταν οι Αθηναίοι διέπραξαν τους φόνους των ικετών και θεωρήθηκαν «εναγείς και αλιτήριοι», δηλαδή μιαροί και αμαρτωλοί. Έκτοτε το Κυλώνειο άγος χρησιμοποιείται για κάθε πράξη-ανοσιούργημα που μπορεί να επισύρει ντροπή στην κοινότητα, στην πόλη, στο κράτος.

Ένα τέτοιο άγος αποτελεί για όλους μας η παράδοση του Murat στα χέρια των διωκτών του, την ώρα που πατούσε το πόδι του στην Ελλάδα για να ζητήσει άσυλο επειδή κινδύνευε η ζωή και η ελευθερία του.