Αθήνα, 9 Μαΐου 2019—Το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες έχει γίνει τις τελευταίες δύο εβδομάδες αποδέκτης επαναλαμβανόμενων καταγγελιών για επαναπροωθήσεις Τούρκων πολιτών από την περιοχή του Έβρου, για τις οποίες οι οικείοι τους θα ακολουθήσουν την δικαστική οδό για τη διερεύνησή τους.
Το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες εκφράζει την βαθιά ανησυχία του για τις καταγγελίες αυτές, οι οποίες έρχονται μετά από σειρά αναφορών παρόμοιων περιστατικών κατά το προηγούμενο έτος καθώς επίσης και μετά από τις συστάσεις διεθνών και εθνικών οργανισμών προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου για την αποτελεσματική διερεύνηση των καταγγελιών αυτών[1].
Το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες καλεί τις αρμόδιες δικαστικές αρχές να διερευνήσουν αποτελεσματικά τις σχετικές καταγγελίες και απευθύνει έκκληση για τον σεβασμό των δικαιωμάτων των προσφύγων που καταφεύγουν στην ελληνική Επικράτεια, διωκόμενοι από τη χώρα καταγωγής τους.
Βλ. μεταξύ άλλων τις διαπιστώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων σχετικά με τις συστηματικές επαναπροωθήσεις στην πρόσφατη έκθεσή της για την Ελλάδα, Report to the Greek Government on the visit to Greece carried out by the European Committee for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment (CPT) from 10 to 19 April 2018,https://rm.coe.int/1680930c9a
Immigration detention remains a systematic and often arbitrary practice in Greece, according to a recentreportpublished by the Greek Council for Refugees (GCR) with observations throughout the country.
The report illustrates how persisting obstacles to accessing the asylum procedure in Greece contribute to risks of arbitrary detention. Many persons found in detention centres due to a lack of documentation had previously unsuccessfully tried to apply for asylum. At the same time, access to the procedure from detention remains equally challenging. Delays in the lodging of applications made by people in detention may reach one or even four months in certain cases.
Grounds for detention of asylum seekers are widely read and applied without a thorough individualised assessment. Some groups of asylum seekers are automatically detained either upon arrival on the Eastern Aegean islands under a “pilot project” implemented on Lesvos, Kos and Leros, or following a second-instance rejection of their asylum applications. The effectiveness of judicial review of detention through the “objections” procedure remains limited since Administrative Courts do not hold hearings and do not scrutinise detention conditions, while their decisions cannot be appealed to a higher court. Automatic (ex officio) review of detention is also ineffective, with the Administrative Court of Athens ordering release from detention only in 4 out of 1,359 cases examined in 2018.
Other forms of detention in Greece lack legal basis altogether. These include: detention in the context of pushbacks at the Greek-Turkish land border; detention prior to the referral of persons to the Reception and Identification Centre of Fylakio, Evros; detention of asylum seekers who have violated their geographical restriction on the Eastern Aegean islands.
According to statistics published by GCR in the AIDA report on Greece the number of persons detained in pre-removal detention centres rose from 14,864 in 2016 to 25,810 in 2017 and 31,126 in 2018. Specifically, the number of asylum seekers detained in pre-removal centres increased from 4,072 in 2016 to 9,534 in 2017 and almost doubled to 18,204 in 2018.
Τα σύνορα της χώρας στον Έβρο τείνουν να καταστούν ένας εκτός δικαίου και εκτός νόμου τόπος μαρτυρίου για τους πρόσφυγες που επιχειρούν απελπισμένα να περάσουν στο ευρωπαϊκό έδαφος, στιγματίζοντας τη χώρα μας και τους υπευθύνους για τη διαχείρισή τους.
Ενώ παρακολουθούμε τους αυξανόμενους πνιγμούς στα σύνορα, οι καταγγελίες προσφύγων για βάρβαρες πρακτικές επαναπροώθησης συνεχίζονται. Εκτός από τον αποτροπιασμό που προκαλούν, δείχνουν επίσης ότι η άσκηση βίας και οι συστηματικές παραβιάσεις δεν αποτελούν μεμονωμένες ατομικές επιλογές, αλλά γενικευμένες πρακτικές που αναπτύσσονται στα πλαίσια ενός σχεδίου αποτροπής και προσπάθειας ενίσχυσης του «μηνύματος» αποθάρρυνσης, που«πρέπει να σταλεί»για την ανάσχεση των προσφυγικών ρευμάτων.
Όσα εκτενώς καταγράφονται στην κοινή έκθεση του Ελληνικού Συμβούλιου για τους Πρόσφυγες, της ΑΡΣΙΣ και της HumanRights360, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα[1], δεν αφήνουν αμφιβολία για την αλήθεια των καταγγελλόμενων. Ο συστηματικός τρόπος και οι ομοιότητες της κακομεταχείρισης παραπέμπουν σε ένα οργανωμένο σχέδιο, η εφαρμογή του οποίου επιτρέπει -αν δεν προτρέπει- παράνομες συμπεριφορές. Οι περίπολοι ενόπλων με ή χωρίς αστυνομικές και στρατιωτικές στολές, μάσκες ή κουκούλες, που μιλούν εκτός από τα ελληνικά και άλλη ευρωπαϊκή γλώσσα (συχνά αναφερόμενη η γερμανική), που δρουν με επιδεικτική βαρβαρότητα ακόμα και μπροστά σε μικρά παιδιά και οικογένειες, βία και κακοποιήσεις, αφαίρεση προσωπικών ειδών και χρημάτων, ρούχων κατά περίπτωση και συχνά υποδημάτων, αφαίρεση ή καταστροφή κινητών τηλεφώνων (για να μην καταγράφεται η παράνομη δράση), μεταφορά σε εγκαταλειμμένες αποθήκες που χρησιμεύουν ως άτυπα κρατητήρια χωρίς τροφή και νερό και χρήση φουσκωτών για την επαναπροώθηση στην Τουρκία, παραπέμπουν σε εκτέλεση συγκεκριμένων οδηγιών και εντολών, που εφαρμόζονται επιλεκτικά σε εφαρμογή προαποφασισμένου σχεδίου, που περιλαμβάνει και τη συγκάλυψη -και κατά συνέπεια νομιμοποίηση- των εγκληματικών μεθόδων που χρησιμοποιούνται κατ’ αυτές.
Η Καμπάνια για την Πρόσβαση στο Άσυλο καταγγέλλει για ακόμα μια φορά την εφαρμογή των πρακτικών άτυπης επαναπροώθησης που έχουν επεκταθεί και καταστεί σκληρότερες και συστηματικότερες μετά την Κοινή Δήλωση αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων ΕΕ-Τουρκίας της 18ης Μαρτίου 2016 και επισημαίνει ότι δεν αποτελούν μόνο σοβαρή παραβίαση των διεθνών υποχρεώσεων της χώρας, αλλά εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της ποινικής δικαιοσύνης και στοιχειοθετούν κατά περίπτωση κακουργήματα (βασανισμοί, ληστείες, έκθεση σε κίνδυνο ζωής κ.α.)
Ζητάμε να δοθούν απαντήσεις από τις αρχές:
-Ποια σώματα ενεργούν στα σύνορα για την αποτροπή παράτυπων εισόδων. -Υπάρχει πλαίσιο συγκεκριμένων εντολών για την περίπτωση εντοπισμού, σύλληψης και μεταχείρισης των παράτυπα εισερχόμενων και έλεγχος για τον τρόπο εφαρμογής του από τις περιπόλους; -Υπάρχει υποχρέωση καταγραφής των περιπόλων που ενεργούν κατά μήκος του Έβρου και υποχρεωτική αναφορά σχετικά με την πορεία που ακολουθούν καθώς και τις ενέργειες τους; -Ελέγχεται από την εκάστοτε προϊσταμένη αρχή η νομιμότητα των ενεργειών αυτών των περιπόλων και η τήρηση των υποχρεώσεων που επιβάλει το διεθνές δίκαιο για την προστασία των προσφύγων;
Η Καμπάνια για την Πρόσβαση στο Άσυλο επισημαίνει ότι τα αρμόδια και εμπλεκόμενα Υπουργεία (Προστασίας του Πολίτη, Άμυνας και Μεταναστευτικής Πολιτικής) αλλά και ο Υπουργός Δικαιοσύνης οφείλουν να προβούν με διαδικασίες κατεπείγοντος στη διερεύνηση των καταγγελιών και τον έλεγχο των εμπλεκόμενων σε επιχειρήσεις αποτροπής και είναι υπόλογοι για κάθε καθυστέρηση, καθώς οι συνεχιζόμενες παραβιάσεις, όσο εκφεύγουν από κάθε μορφής έλεγχο, λογοδοσία και τιμωρία, επιβεβαιώνουν την πεποίθηση ότι ο Έβρος είναι ένα εκτεταμένο πεδίο εκτός δικαίου και εκτός νόμου όπου οι πρόσφυγες είτε σπρώχνονται στο θάνατο είτε στα χέρια εγκληματικών οργανώσεων, όπου μπορεί να αναπτύσσεται ανεμπόδιστα το οργανωμένο έγκλημα και όπου η ανθρώπινη ζωή είναι εξαιρετικά φτηνή ακόμη και γι’ αυτούς που είναι υπεύθυνοι να την προστατεύουν.
Mπαράζ καταγγελιών για παράνομες επαναπροωθήσεις Τούρκων από τον Έβρο. Το τελευταίο διάστημα δεκάδες άνθρωποι που ζητούσαν άσυλο στην Ελλάδα φέρεται να κατέληξαν στις τουρκικές φυλακές υπό συνθήκες ομιχλώδεις.
Στις 26 Απριλίου μια ομάδα 11 άνθρωπων ανάμεσά τους 3 μικρά παιδιά και μια έγκυος γυναίκα διέσχισαν τον ποταμό. Δύο από αυτούς μιλούν στο euronews για όσα βίωσαν μετά τον εντοπισμό τους από Έλληνες αστυνομικούς στο χωριό Λαγυνά. Τους επιβίβασαν σε ένα βαν. Πίστευαν πως θα τους οδηγήσουν στο αστυνομικό τμήμα σύντομα όμως, οι προσδοκίες τους διαψεύστηκαν. Βρέθηκαν ξανά στην όχθη του ποταμού.
«Ξαφνικά άνοιξαν την πόρτα του βαν. Μετρήσαμε 4 άτομα με αστυνομικές στολές. Οι δύο ήταν εκείνοι που είχαμε συναντήσει στην αρχή. Οι άλλοι δύο πιθανότατα οδηγούσαν το βαν. Υπήρχαν τέσσερις αστυνομικοί και πίσω τους ήταν άλλα τέσσερα άτομα που φορούσαν στολές παραλλαγής χωρίς διακριτικά. Έμοιαζαν με στρατιώτες. Ένας από αυτούς φορούσε κουκούλα. Όλοι τους κρατούσαν μεγάλα γκλομπς. Ειδικά εκείνος που φορούσε κουκούλα είχε ένα μεγαλύτερο. Η στάση τους ήταν λες και πήγαιναν στον πόλεμο. Λες κι ήταν έτοιμοι να μας επιτεθούν. Προσπαθήσαμε να καταλάβουμε τι συμβαίνει. Τους ρωτήσαμε: "γιατί τα κάνετε όλα αυτά;" απάντησαν: "θα σας στείλουμε πίσω"», λέει ο Mikail Τ.
«Είπα στη γυναίκα αστυνομικό που μας είχε δώσει νερό. Ο πατέρας των παιδιών μου δεν είναι εδώ. Φοβούνται πολύ. Εαν μας στείλετε πίσω στην Τουρκία θα είναι καταστροφή για μας. Εγώ θα πάω φυλακή κι εκείνα δεν έχουν κανένα. Μας είπε πως δεν μπορεί να κάνει κάτι. Ήταν πολύ στεναχωρημένη», δηλώνει η Gulay Ο. μητέρα δύο παιδιών, που αντιμετωπίζει κινητικό πρόβλημα.
«Φοβόμουν και λίγο αργότερα πήγα κοντά στη γυναίκα και το παιδί μου. Τους αγκάλιασα. Τότε εκείνος που φορούσε κουκούλα με χτύπησε στην πλάτη. Προσπάθησε να το κάνει και δεύτερη φορά η γυναίκα μου προσπάθησε να με προστατέψει με το χέρι της», λέει ο Mikail, ανακαλώντας τις εφιαλτικές στιγμές που βίωσε.
«Τα παιδιά μου ήταν δίπλα μου και με ρώτησαν: "Μαμά θα μας σκοτώσουν;" Τους απάντησα: "όχι δεν θα μας σκοτώσουν απλά θα μας στείλουν πίσω"», μας λέει η Gulay.
Oι 11 πέρασαν τελικά στην Τουρκία κρύφτηκαν για ένα βράδυ και κατάφεραν να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Η διαδικασία που ακολουθήθηκε αυτή τη φορά ήταν διαφορετική, καθώς κατάφεραν να ενημερώσουν δικηγόρους αλλά και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Μεταφέρθηκαν στο Αστυνομικό Τμήμα στο Σουφλί. Εκεί ο Mikail είδε κάτι που τον έκανε να φοβηθεί για ακόμα μια φορά:
«"Όταν κάναμε τις διαδικασίες για την ταυτοποίησης και δίναμε τα αποτυπώματά μας η πόρτα στον διπλανό χώρο ήταν μισάνοιχτη. Κοίταξα μέσα. Είδα αυτές τις στολές παραλλαγής στρατιωτικού τύπου και τα γκλομπς. Όταν κατάλαβα τι είδα έμεινα έκπληκτος και σκέφτηκα πως αυτοί οι άνθρωποι δουλεύουν εδώ»
Οι 11 στάθηκαν τυχεροί και πλέον βρίσκονται στην Ελλάδα κάποιοι άλλοι όμως όχι.
Στις 4 Μαϊου η Αϊσέ Ερντογάν με δύο ακόμα άντρες διέσχισαν τον Έβρο. Υπό τον φόβο των επαναπροωθήσεων ενημέρωσε δικηγόρους αλλά και τον αδελφό της που βρίσκεται εδώ και αρκετούς μήνες στην Ελλάδα. Οι τρεις έβγαλαν φωτογραφία στο ΚΕΠ της Νέας Βύσσας και συνοδεία δικηγόρου μεταφέρθηκαν στο αστυνομικό τμήμα στο Νέο Χειμώνιο. Εκεί τα ίχνη τους χάνονται. Στον δικηγόρο που τους συνόδευε δεν επετράπη η είσοδος στο τμήμα. Λίγες ώρες μετά ο συνάδελφός του Άνθιμος Σιδέρης τον οποίο, επίσης, είχε ενημερώσει η Αϊσέ απευθύνθηκε στις αρχές.
«Προσπάθησα τις ημέρες αυτές, δηλαδή και εκείνη και την επομένη να αναζητήσω τα ίχνη τους. Πήρα τηλέφωνο στο Νέο Χειμώνιο. Μου ανέφεραν πως δεν γνωρίζουν τίποτα για τα άτομα αυτά. Πήρα τηλέφωνο το Υπασπιστήριο. Μου είπαν πως δεν υπάρχει καμία καταγραφή συλλήψεως»
Ο αδελφός της Αϊσέ Ιχσάν πήγε στο Τμήμα του Νέου Χειμωνίου:
«Πήγα εκεί. Τους μίλησα η αδελφή μου είναι εδώ και θέλω να την δω εκείνοι απάντησαν πως κανείς δεν είναι εδώ κανείς δεν συνελήφθη σήμερα. Όταν μου το είπαν αυτό σοκαρίστηκα και είπα. Πως μπορεί να γίνεται αυτό. Η αδελφή μου είναι εδώ ξέρω πως συνελήφθη και την δεχτήκατε εδώ. εκείνοι απάντησαν όχι.»
Η Αϊσέ Ερντογάν κατέληξε στις φυλακές της Αδριανούπολης. Πολλές ανάλογες καταγγελίες έχει δεχτεί η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες η εκπρόσωπος, Στέλλα Νάνου, εξηγεί:
«Τέτοιες καταγγελίες προκαλούν βαθιά ανησυχία στον οργανισμό. Σε αρκετές περιπτώσεις θέσαμε αυτές τις καταγγελίες υπόψιν των ελληνικών αρχών ζητώντας τη διεξαγωγή μιας πλήρους έρευνας. Μέχρι τώρα η στάση των ελληνικών αρχών δεν είναι αυτή που απαιτείται ώστε να υπάρχει αποτελεσματική πρόσβαση στο άσυλο σε όλα τα άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας στα χερσαία σύνορα»
Το euronews ζήτησε από τις ελληνικές αρχές να σχολιάσουν τα καταγγελλόμενα. Αξιωματούχοι του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη είπαν πως τα περιστατικά αυτά δεν επιβεβαιώνονται. Ωστόσο, οι μαρτυρίες πληθαίνουν και οι δικηγόροι των θυμάτων αναμένεται να προσφύγουν στη δικαιοσύνη ζητώντας τη διεξαγωγή ανεξάρτητης έρευνας και την απόδοση ευθυνών.
A group of Turkish asylum seekers claimed that following an attempt to cross the Turkish border via the Evros River in northeastern Greece on Friday evening, they were pushed back to the Turkish side after being beaten by masked men with batons, the IPA news agency reported.
Tuğba Özkan, a journalist in the group, told IPA News on the phone that the group of 15 people fleeing persecution in Turkey crossed the Turkish-Greek border on Friday at 9 p.m. near the town of Soufli.
When they set foot on Greek soil, however, she said a group of masked men beat them and pushed them back across the river to the Turkish side, where a post-coup crackdown targeting Gülen movement followers has led to the prosecution of over half a million people.
A family of four from the group reportedly was apprehended by Turkish security forces, and the parents were detained.
The remaining 11 people, including Özkan, attempted to cross the border for a second time.
The group managed to cross the Evros safely in their second attempt, she said, and the group was hiding from a possible attack when two Greek police cars found them.
Greek police detained the group at around 2 p.m. on Saturday near the border and took them into custody, according to the Greek Council for Refugees (GCR), a nongovernmental organization defending human rights and fighting against illegal pushbacks in the region.
