Τσιτσελίκης Κωνσταντίνος
Η διαπίστωση αυτή δεν προέρχεται από κάποιον ακτιβιστή των δικαιωμάτων που ρέπει στον καταγγελτικό λόγο, αλλά από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που ανέδειξε αυτή την παθογένεια σε σειρά αποφάσεών του.
Η πρακτική του κουκουλώματος σε πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων της δημόσιας τάξης και ασφάλειας, που οφείλουν να ενεργούν υπέρ των ανθρώπων, πολιτών και αλλοδαπών, δεν είναι σπάνια στην ελληνική πραγματικότητα. Μάλιστα, συχνά, τα στραβά μάτια κάνουν και η Δικαιοσύνη και τα πειθαρχικά όργανα της Αστυνομίας / Λιμενικού κατά περίπτωση.
Η διαπίστωση αυτή δεν προέρχεται από κάποιον ακτιβιστή των δικαιωμάτων που ρέπει στον καταγγελτικό λόγο, αλλά από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που ανέδειξε αυτή την παθογένεια σε σειρά αποφάσεών του. Η «υπόθεση του Φαρμακονησίου» εκκρεμεί ακόμα στο Στρασβούργο, αλλά και εκεί δεν αποκλείεται να έχουμε ανάλογα ευρήματα. Η κοινότοπη αυτή εισαγωγή αναφέρεται σε μία πρόσφατη υπόθεση, για την οποία καλούνται οι αρμόδιοι να αναλάβουν ελεγκτική δράση: τις επαναπροωθήσεις Τούρκων πολιτών που αναζητούν προστασία στην Ελλάδα. Η διενέργεια επαναπροωθήσεων εδώ και λίγες εβδομάδες στον Έβρο έχει λάβει διαστάσεις πάγιας πρακτικής, ανατρέποντας τις σύννομες διαδικασίες που αντιμετώπιζαν οι μέχρι σήμερα φυγάδες από τη γείτονα. Τι άλλαξε, λοιπόν, και η ΕΛΑΣ αντί να διευκολύνει, όπως όφειλε (και ορθά έπραττε), την κατάθεση αιτήματος ασύλου, στέλνει σούμπιτους στην ανατολική όχθη του Έβρου ανθρώπους σε απόλυτα ευάλωτη θέση που αναζητούν προστασία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται;
Ευκαιρία για τις αρχές να δείξουν ότι μπορεί να σπάσει η κακή παράδοση και ότι ο φύλακας των φυλάκων μπορεί να λειτουργήσει απερίσπαστος από ανώτερα πολιτικά κελεύσματα ή απλά από την ανθρώπινη τάση να «προστατεύσουμε τους δικούς μας» από την έκθεση στον δημόσιο έλεγχο. Η υπόθεση αυτή, ειδικά στο δεύτερο σκέλος της, προϋποθέτει ότι δεν υπάρχει εντολή από πολιτικό προϊστάμενο για την άσκηση μιας πρακτικής που παραβιάζει θεμελιώδη δικαιώματα.
Ωστόσο εδώ διαφαίνεται ότι υπάρχει οργανωμένη επιχείρηση επαναπροώθησης της ΕΛ.ΑΣ. από κοινού με μασκοφορεμένους άντρες (του στρατού;). Όταν οι καταγγελίες προέρχονται από ανώνυμους Σύρους, Αφγανούς και άλλους Ασιάτες, πνίγονται στην αβεβαιότητα και ξεχνιούνται. Σήμερα ακούγονται καταγγελίες με ονοματεπώνυμο. Ευκαιρία λοιπόν για την κυβέρνηση και τη Δικαιοσύνη να τις διερευνήσουν. Στην υπόθεση όμως ότι οι επαναπροωθήσεις γίνονται με υψηλά ιστάμενη εντολή, οι ευθύνες έχουν σαφές πολιτικό πρόσημο, προσανατολισμό και απεύθυνση: το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, ενδεχομένως και το υπουργείο Εξωτερικών. Η διερεύνηση λοιπόν δεν αφορά μόνο τα πραγματικά περιστατικά της ίδιας της επαναπροώθησης, αλλά την πολιτική απόφαση για την ρήξη με τη εμπεδωμένη δικαιοκρατία μας με μέσα πολιτικού μακιαβελισμού (βλ. σχετική ανακοίνωση της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, http://bit.ly/2r8VqG7).
Αν ακολουθηθεί η πεπατημένη, οι απαντήσεις αναμένεται να είναι του τύπου «δεν έγινε τίποτα στον Έβρο» ή ότι «οι καταγγελίες είναι ατεκμηρίωτες». Ο στρουθοκαμηλισμός αυτή τη φορά δεν θα ωφελήσει. Αντίθετα θα διευρύνει τις ρωγμές στο κράτος δικαίου που άνοιξαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις με το πρόσχημα του «εθνικού συμφέροντος». Και αυτό θα είναι αυτοκαταστροφικό για μια κυβέρνηση της Αριστεράς, αλλά και ιδιαίτερα επώδυνο για όλους μας.
* Ο Κωστής Τσιτσελίκης διδάσκει Δίκαιο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
12/6/2017
