Ένα χρόνο μετά το κλείσιμο της Βαλκανικής Οδού, η 9η Μαρτίου είναι μέρα
ντροπής για την Ευρώπη. Το 2016 πνίγηκαν περισσότεροι άνθρωποι από ποτέ και
φέτος το αρνητικό ρεκόρ θα καταρριφθεί
Χρήστος Δεμέτης
Ο Γερμανικός Τύπος "γιορτάζει" σήμερα τον ένα χρόνο από το
κλείσιμο της Βαλκανικής Οδού με άρθρα που επί της ουσίας, κάνουν λόγο για
"επιλεκτική αλληλεγγύη". Επικαλούμενοι τους αριθμούς, οι Γερμανοί
συντάκτες κατακεραυνώνουν τη συμφωνία που δεν προχωράει, ενώ η Berliner Zeitung
κάνει μάλιστα λόγο για μια "ημέρα ντροπής" για την Ευρώπη συνολικά.
Στο τραπέζι "πέφτει" και η επιβολή (επιτέλους) κυρώσεων για τις χώρες
που αρνούνται να δεχθούν πρόσφυγες εντός των συνόρων τους, υψώνοντας φράχτες.
Αξίζει να σημειωθεί, και εδώ είναι το παράλογο, πως η Πολωνία είναι η χώρα
που λαμβάνει τους περισσότερους κοινοτικούς πόρους (9,5 δις ευρώ),
ακολουθούμενη από τη Τσεχία, τη Ρουμανία και την Ουγγαρία. Οι χώρες δηλαδή, που
δεν έχουν δεχθεί τους πρόσφυγες που τους αναλογούν, βάσει της συμφωνίας
Τουρκίας - ΕΕ. Χαρακτηριστικό το ότι η Πολωνία δεν έχει δεχθεί κανέναν πρόσφυγα,
ενώ η Τσεχία, μόλις... 12.
"Για όσους φοβόντουσαν ότι οι χώρες τους θα καταρρεύσουν υπό το βάρος
εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών η μέρα αυτή σηματοδοτεί την σωστή
αντίδραση στην πολιτική των de facto ανοιχτών συνόρων", παρατηρεί η Berliner
Zeitung.
Στην πραγματικότητα όμως η 9η Μαρτίου είναι μέρα ντροπής, παρατηρείται
ορθά.
Οι Ευρωπαίοι γνωρίζουν καλά ότι το σφράγισμα της Βαλκανικής Οδού ενέτεινε
τη δράση των διακινητών αυξάνοντας παράλληλα ακόμα περισσότερο τις τιμές που
ζητούν από πρόσφυγες και μετανάστες. Από τις αρχές του 2017 παρατηρείται
σημαντική άνοδος όσων διακινδυνεύουν τον διάπλου της Μεσογείου. Ήδη το 2016
πνίγηκαν περισσότεροι άνθρωποι από ποτέ. Φέτος το αρνητικό ρεκόρ θα
καταρριφθεί. "Και αυτό είναι ντροπή για την Ευρώπη", υπογραμμίζει η
εφημερίδα του Βερολίνου.
Εγκλωβισμένοι
στην Ελλάδα
"Το ευχάριστο είναι ότι δεν υπάρχουν πνιγμοί σε αυτό το επικίνδυνο
ταξίδι ανάμεσα στα τουρκικά και ελληνικά παράλια όπως πριν από δύο χρόνια"
θυμίζει ακόμη, Έλληνας αξιωματικός της ακτοφυλακής μιλώντας στο γερμανικό
ειδησεογραφικό πρακτορείο.
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους.
Τους δύο πρώτους μήνες του 2016 ήρθαν 124.500 πρόσφυγες και μετανάστες από
την Τουρκία στα ελληνικά νησιά για να συνεχίσουν το ταξίδι τους προς την βόρεια
Ευρώπη. Φέτος, τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο, ήρθαν 2379.
Σε αυτό συνέβαλε η συμφωνία μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας, η οποία
υπεγράφη πέρυσι τον Μάρτιο και η οποία προβλέπει ότι όποιος πρόσφυγας
καταφεύγει στα ελληνικά νησιά και δεν πάρει άσυλο, θα επαναπροωθείται πίσω στην
Τουρκία. Μέχρι στιγμής μόνο 900 πρόσφυγες επαναπροωθήθηκαν.
Παρά τις άκρως τεταμένες σχέσεις ανάμεσα στην Γερμανία και την Τουρκία ο
πρόεδρος Ερντογάν εφαρμόζει τη συμφωνία που θα του αποφέρει περισσότερα από 3
δις ευρώ στα κρατικά ταμεία, σε μια περίοδο που η χώρα του αντιμετωπίζει
τεράστια οικονομικά προβλήματα.
Βέβαια το προσφυγικό δεν έχει λυθεί στη ρίζα του, όπως ήταν ο διακηρυγμένος
στόχος. Το μεγαλύτερο βάρος επωμίζεται η Ελλάδα. 61.000 πρόσφυγες είναι
εγκλωβισμένοι στα νησιά και την ηπειρωτική χώρα, αρκετοί διαμένουν σε καταυλισμούς
που δεν αποτελούν μια "τιμητική διάκριση" για μια δυτική χώρα. Οι
πρόσφυγες περιμένουν μέχρις ότου κριθεί η αίτηση ασύλου που έχουν
υποβάλει αλλά η όλη διαδικασία τραβά σε μάκρος ελλείψει δικαστών με
εμπειρία σε υποθέσεις ασύλου. Η ΕΕ έχει αποστείλει ένα πολύ μικρό αριθμό από
τους 400 που είχε αρχικά υποσχεθεί.
Επιλεκτική
αλληλεγγύη
Η άρνηση χωρών της ανατολικής Ευρώπης να δεχθούν την μετεγκατάσταση
προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία παρά τις δεσμευτικές αποφάσεις σε
επίπεδο ΕΕ κάνει την κατάσταση ακόμη πιο δύσκολη, παρατηρεί η Deutsche Welle.
Δυο μέρες πριν το Συμβούλιο Κορυφής των Βρυξελλών ο καγκελάριος της
Αυστρίας Κρίστιαν Κερν επαναφέρει στο τραπέζι των συζητήσεων την ιδέα
μείωσης των κοινοτικών πόρων σε χώρες που αρνούνται να δεχθούν πρόσφυγες. Σε συνέντευξή του στην
εφημερίδα Die Welt o Κέρν επικαλέστηκε το επιχείρημα της
κοινοτικής αλληλεγγύης, λέγοντας ότι η επιλεκτική αλληλεγγύη μπορεί να
οδηγήσει μελλοντικά και σε επιλεκτική ετοιμότητα καταβολής κοινοτικών πόρων από
τις χώρες που καταβάλουν περισσότερες εισφορές από όσες λαμβάνουν. Ο αυστριακός
καγκελάριος διευκρινίζει ότι δεν απειλεί κανένα, αλλά "η Γερμανία και
Αυστρία θα δυσκολευτούν να εμβάσουν δισεκατομμύρια στον κοινοτικό
προϋπολογισμό, εάν…είναι αδύνατη μια δίκαιη κατανομή των προσφύγων".
Η Πολωνία είναι η χώρα που λαμβάνει τους περισσότερους κοινοτικούς πόρους,
γύρω στα 9,5 δις ευρώ, ακολουθούμενη από τη Τσεχία, τη Ρουμανία και την
Ουγγαρία.
Αυτές είναι παράλληλα και οι χώρες που αρνούνται να δεχθούν πρόσφυγες από
τους 98.000 που πρέπει να μετεγκατασταθούν μέχρι τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Η
Πολωνία δεν έχει πάρει ούτε έναν πρόσφυγα, ενώ θα έπρεπε να δεχθεί 6.182.
Η Τσεχία πάλι από 2.679 πρόσφυγες, έχει προσφέρει κατάλυμα μόνο σε 12.
Ο αρμόδιος Επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος ανέφερε ως ενδεχόμενο να
προσφύγει δικαστικά εναντίον αυτών των χωρών αν και οι πιθανότητες
επιτυχίας είναι περιορισμένες, μιας και οι προβλεπόμενες διαδικασίες είναι
μακροχρόνιες.
Νέο
κύριο σημείο εισόδου
Αξίζει εδώ να σημειωθεί πως σύμφωνα με τα στοιχεία της Υ.Α. του ΟΗΕ για
τους πρόσφυγες, η οδός της Κεντρικής Μεσογείου από τη Βόρεια Αφρική μέχρι την
Ιταλία έγινε πλέον το κύριο σημείο εισόδου. Όμως, μέσα στο 2016
καταγράφηκαν οι περισσότεροι θάνατοι στη Μεσόγειο από ποτέ.
Από τους 5.096 πρόσφυγες και μετανάστες που έχασαν την περασμένη χρονιά τη
ζωή τους ή αγνοούνται στη θάλασσα, το 90% επέλεξε τη θαλάσσια οδό με
κατεύθυνση την Ιταλία, με έναν στους 40 ανθρώπους να χάνει τη ζωή του κατά τη
διάρκεια του ταξιδιού αυτού.
Επίσης, αναδεικνύεται ο ολοένα αυξανόμενος αριθμός των ασυνόδευτων
παιδιών που επιχείρησαν να ταξιδέψουν στην Ιταλία το 2016. Ο αριθμός
αυτός αντιστοιχεί στο 14% του συνόλου των νέων αφίξεων στην Ιταλία και
διπλασιάστηκε σε σύγκριση με την περασμένη χρονιά.
Επίσης, τους τελευταίους μήνες του 2016 περισσότεροι άνθρωποι έφτασαν στην
Ευρώπη μέσω της οδού της δυτικής Μεσογείου είτε διασχίζοντας τη θάλασσα με
κατεύθυνση την Ισπανία από το Μαρόκο και την Αλγερία ή μπαίνοντας στους
ισπανικούς θύλακες Μελίγια και Θέουτα.
Τα γραφήματα δημοσιεύονται στην έκθεση της Ύπατης
Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες
9/3/2017
