Θανάσης Κούρκουλας
Το πρόσφατο ναυάγιο της Σάμου κόστισε τη ζωή σε 22 πρόσφυγες - ακόμα αγνοούνται επτά. Οι συνθήκες ανατροπής του σκάφους που τους μετέφερε παραμένουν ακόμη ανεξιχνίαστες. Υποκριτικά ο Δένδιας προσέφερε αναβολή απέλασης για τους 32 διασωθέντες πρόσφυγες από τη Συρία, τη Σομαλία και την Ερυθραία, χώρες από τις οποίες θα έπρεπε να θεωρείται αυτονόητη η απόδοση της προσφυγικής ιδιότητας.
Πρόκειται για μια εγκληματική πολιτική «σφραγίσματος» συνόρων που προσθέτει συνεχώς νέους νεκρούς στο Αιγαίο όπου συνολικά έχουν ξεπεράσει τους 100 οι πνιγμένοι πρόσφυγες από την ώρα που τέθηκε σε λειτουργία ο φράχτης των χερσαίων συνόρων του Έβρου, στο Φαρμακονήσι, στη Λέσβο, στη Χίο, τώρα στη Σάμο. Την ώρα που έφταναν στον Πειραιά οι διασωθέντες της Σάμου, νότια της Λαμπεντούζα, στην Ιταλία, εξελισσόταν μια άλλη τραγωδία. Σκάφος που μετέφερε 400 μετανάστες βυθίστηκε ενώ πλοία της ιταλικής ακτοφυλακής έχουν περισυλλέξει περίπου 200 μετανάστες.
Να πνίγονται αλλού…
Στην Ιταλία, οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι με επικεφαλής τον πρώην πρωθυπουργό Λέτα έχυσαν και πριν από μήνες κροκοδείλια δάκρυα για το θάνατο 311 προσφύγων και αναγκάστηκαν να κλείσουν το στρατόπεδο συγκέντρωσης της Λαμπεντούζα όταν δημσιοποιήθηκε βίντεο που έδειχνε την εξευτελιστική μεταχείριση των έγκλειστων. Η Ευρωπαία Επίτροπος Σεσίλια Μάλστρομ, πρωτεργάτης της στρατιωτικοποίησης των ευρωπαϊκών συνόρων και των Συμφωνιών Δουβλίνο ΙΙ και ΙΙΙ, δήλωσε πως «πρέπει να παρθούν μέτρα για να μην ξανασυμβεί κάτι τέτοιο». Η Μάλστρομ είπε τη μισή αλήθεια. Αυτό που θέλουν να αποφύγουν είναι την ευθύνη της ΕΕ για τις δολοφονίες - όχι τις ίδιες τις δολοφονίες. Οι πρόσφυγες πρέπει να θαλασσοπνίγονται πριν καταφέρουν να εισέλθουν στα ευρωπαϊκά χωρικά ύδατα, μακριά από κάμερες και δημοσιότητα. Οι παράνομες επαναπροωθήσεις της Ελλάδας, όπως εκείνη που κόστισε τη ζωή 8 παιδιών και 3 γυναικών στο Φαρμακονήσι, ανταποκρίνονταν πλήρως στο ανομολόγητο ευρωπαϊκό σχέδιο της Μάλστρομ, μόνο που το επιχειρησιακό σκέλος στράβωσε και το ελληνικό λιμενικό αναγκάστηκε να απολογηθεί.
Ευρώπη-Φρούριο
Η Ευρώπη-Φρούριο ευθύνεται για τουλάχιστον 20.000 καταγεγραμμένους θανάτους μεταναστών και προσφύγων στα σύνορά της, από το 1993 έως σήμερα. Οι μεταναστευτικοί δρόμοι γίνονται ολοένα πιο δύσβατοι καθώς τα τείχη της Ευρώπης-Φρούριο ενισχύονται και πολλαπλασιάζονται. Πρωτοπόρησε η Ισπανία με την κατασκευή του τείχους της Μελίγια (που ολοκληρώθηκε το 2005) σε μαροκινό έδαφος. Η μετανάστευση προς την Ισπανία δεν σταμάτησε, μειώθηκε όμως λόγω της αύξησης της επικινδυνότητας, καθώς πολλοί Βορειοαφρικανοί προτίμησαν τα επόμενα χρόνια να ταξιδέψουν μέσω Ιταλίας και Ελλάδας. Ακολούθησε ο Μπερλουσκόνι που βύθιζε τα πλοία με τους μετανάστες και η Ελλάδα με το φράχτη 12,5 χιλιομέτρων στο χερσαίο τμήμα του Έβρου που ολοκληρώθηκε το 2012. Ο φράχτης λειτούργησε αποτρεπτικά, με αποτέλεσμα την επιλογή πιο επικίνδυνων περασμάτων για τους μετανάστες, όπως το ποτάμι του Έβρου και τα νησιά του Αιγαίου, γεγονός που αύξησε τους θανάτους από πνιγμό. Ένα άλλο τμήμα προσφυγικών ροών κατευθύνθηκε προς τη Βουλγαρία, μέσω των χερσαίων συνόρων της με την Τουρκία. Έτσι η Βουλγαρία αποφάσισε κι αυτή να κατασκευάσει φράχτη μήκους 30 χιλιομέτρων και κόστους περίπου 5 εκατ. ευρώ, στα σύνορα με την Τουρκία. Με την ολοκλήρωση και αυτού του φράχτη, όλοι οι δρόμοι θα οδηγούν προς τη θάλασσα. Γι’ αυτό πρόσφατα η ΕΕ αποφάσισε να χρηματοδοτηθούν οι δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για τον Έλεγχο των Συνόρων (FRONTEX) με 14 εκατ. ευρώ, ενώ κρίσιμος θα είναι ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Συστήματος Επιτήρησης Συνόρων (EUROSUR). Μέσω αυτού, τα 18 κράτη-μέλη της ζώνης Σένγκεν θα μπορούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο για θέσεις και κινήσεις των συνοριακών περιπολιών. Πρόκειται για ένα ατέλειωτο γαϊτανάκι δολοφονικού ρατσισμού στα σύνορα της Ε.Ε., που ενώ δεν πρόκειται να σφραγίσει ερμητικά τα σύνορα, θα πολλαπλασιάσει τους θανάτους και τις ταρίφες της διακίνησης.
«Να τους κάνουμε το βίο αβίωτο»
Όμως και οι μετανάστες που καταφέρνουν να περάσουν τα σύνορα της ΕΕ γλιτώνοντας τον πνιγμό και τις παράνομες επαναπροωθήσεις, συλλαμβάνονται και οδηγούνται στα συνοριακά στρατόπεδα συγκέντρωσης και κρατητήρια. Στην πλειονότητά τους χαρακτηρίζονται «λαθρομετανάστες», αδιάφορο αν οι περισσότεροι προέρχονται από χώρες όπως η Συρία, το Αφγανιστάν ή η Σομαλία. Μετά από εγκλεισμό μερικών εβδομάδων ή και μηνών, ανάλογα με τη χώρα και τη χωρητικότητα των κελιών, εκδίδονται σε βάρος τους αποφάσεις διοικητικής απέλασης, ελάχιστοι απελαύνονται πραγματικά και οι περισσότεροι απελευθερώνονται με υπηρεσιακά σημειώματα που τους καλούν να εγκαταλείψουν μόνοι τους την Ευρώπη ενώ τα κελιά τους γεμίζουν με νεοεισερχόμενους. Στην ελληνική ενδοχώρα, όσοι συλλαμβάνονται χωρίς χαρτιά, οδηγούνται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης «προς απέλαση» και σε αστυνομικά τμήματα, και κρατούνται χωρίς πλέον να υπάρχει ανώτατο όριο κράτησης. Κάτω από άθλιες συνθήκες, πιέζονται να υπογράψουν τον «εθελοντικό επαναπατρισμό» τους που είναι πολύ φθηνότερος από την απέλαση που γίνεται συνοδεία αστυνομικών (μόλις 300 ευρώ συν το εισιτήριο επιστροφής). Σύμφωνα με τον υποστράτηγο της Ελληνικής Αστυνομίας Μανώλη Κατριαδάκη, από τους περίπου 6.000 έγκλειστους σε τέτοια στρατόπεδα συγκέντρωσης σχεδόν το 10% έχουν υπογράψει «εθελοντικά», ενώ κι από αυτό το ποσοστό, οι περισσότεροι δεν θα επαναπατριστούν, αφού δεν είναι δυνατή η ταυτοποίηση της υπηκοότητάς τους από τις Αρχές των χωρών προέλευσής τους.
Το «σχέδιο» της ΕΕ και οι φασίστες
Προφανώς, ούτε η Ελλάδα ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά φιλοδοξούν να απελάσουν όλους τους μετανάστες χωρίς χαρτιά που ζουν στο έδαφός τους και είναι σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περίπου 4,5 εκατομμύρια άνθρωποι. Η μείωση των νεοεισερχόμενων μεταναστών ήταν έτσι κι αλλιώς μια πραγματικότητα και πριν από τους πνιγμούς προσφύγων στη θάλασσα, λόγω της αυξημένης ανεργίας στην ΕΕ. Αυτό που προσπαθούν να αποτρέψουν είναι πλέον η είσοδος των προσφύγων και των οικογενειών τους, που ξεφεύγουν από εμφυλίους και εμπόλεμες ζώνες όπως η Συρία, το Αφγανιστάν και η Σομαλία. Πράγμα εξαιρετικά δύσκολο έως αδύνατο, αν δεν επικρατήσουν στα σύνορα και στην ενδοχώρα συνθήκες χειρότερες, π.χ., από τον εμφύλιο της Συρίας! Το μόνο πρακτικό «αποτέλεσμα» αυτής της πολιτικής είναι η άνοδος των ακροδεξιών και φασιστικών κομμάτων της Ευρώπης που επενδύουν στη ρατσιστική υστερία. Γι’ αυτό είναι επείγουσες οι αντιρατσιστικές απαντήσεις και οι αντιφασιστικές πρωτοβουλίες από την Αριστερά και το εργατικό κίνημα. Διαφορετικά η ενίσχυση της άκρας δεξιάς στις ευρωεκλογές του 2014 θα σημάνει νέο γύρο ρατσιστικής παράκρουσης στην Ευρώπη και θα φέρει ακόμα πιο κοντά τον κίνδυνο συμμετοχής των φασιστών σε ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και μεγαλύτερη βαρβαρότητα για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες. Διεκδικούμε να μη στοιβάζονται οι άνθρωποι σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και κρατητήρια, να μην εμποδίζονται να μετακινηθούν σε άλλους προορισμούς. Αν υπήρχε ελευθερία μετακίνησης στα εξωτερικά και στα εσωτερικά σύνορα της Ευρώπης (αντί για FRONTEX, στρατόπεδα, φράχτες και συμφωνίες όπως η «Δουβλίνο ΙΙΙ»), οι άνθρωποι δεν θα πέθαιναν στα σαπιοκάραβα και στα φορτηγά, δεν θα πλήρωναν περιουσίες στα κυκλώματα διακίνησης. Δεν θα στοιβάζονταν σε τρώγλες και καταυλισμούς στο κέντρο της Αθήνας, στη Λαμπεντούσα και στη Μάγχη μέχρι να βρουν τρόπο και χρήματα να φύγουν. Τα παράνομα κυκλώματα θα είχαν μικρότερους τζίρους και λιγότερα υποψήφια θύματα. Οι φασίστες λιγότερα θύματα, η ακροδεξιά μικρότερο ακροατήριο και οι αστυνομικοί έλεγχοι λιγότερους συλληφθέντες. Για όλους αυτούς τους λόγους αξίζει τον κόπο να αγωνιστούμε για ανοιχτά σύνορα στους μετανάστες και στους πρόσφυγες. Για χαρτιά και ίσα δικαιώματα όπου οι ίδιοι επιλέγουν να ζήσουν. Ή θα «ξαναχωρέσουμε» όλοι μαζί, αποτρέποντας τις απολύσεις και ανατρέποντας τις πολιτικές της ανεργίας, ή θα πάρουμε όλοι μαζί το δρόμο της ξενιτειάς από κατεστραμμένες χώρες, άλλοι μεταναστεύοντας για πρώτη φορά και άλλοι για πολλοστή. Απαραίτητη προϋπόθεση για να μη συμβούν τα χειρότερα είναι -εδώ στην Ελλάδα- η ανατροπή της κυβέρνησης Σαμαρά, που έχει κηρύξει τον πόλεμο σε όλους μαζί και στον καθένα μας ξεχωριστά.
14 Μαΐου 2014
